تنیس البو یا آرنج تنیس بازان، یک عارضهی التهابی است که در طی آن، در قسمت خارجی آرنج، درد احساس میشود. این عارضه ممکن است در هر گروه سنی بروز کند، ولی معمولاً در افراد بین ۳۵ تا ۵۰ سال دیده شده و به میزان برابری بر روی زنان و مردان اثرگذار میباشد. برنامهی درمانی این عارضه شامل استراحت و فیزیوتراپی است ولی در مواردی که بیماری طولانیمدت میگردد، ممکن است گزینهی عمل جراحی نیز، مطرح شود.
دکتر وریانی، متخصص باسابقهی ارتوپدی، میتواند با معاینه و بررسی کامل شرایط و وضعیت شما و طراحی یک برنامهی توانبخشی مخصوص و در صورت نیاز، انجام عمل جراحی ارتوپدی، با استفاده از جدیدترین و پیشرفتهترین تکنیکها، به شما در درمان تنیس البو کمک کند.
علائم و نشانهها
درد احساس شده در ناحیهی خارجی آرنج، معمولترین علایم تنیس البو ( آرنج تنیسبازان ) بوده و معمولاً بهصورت “سوزش” توصیف میشود. ممکن است لمس کردن آرنج، درد را تحریک کرده و یا درد به درون ساعد منتشر شود. درد معمولاً با گرفتن، فشار دادن و یا چرخاندن مچ و ساعد، افزایش مییابد. خم و راست کردن آرنج نیز میتواند درد را شدیدتر کند.
شدت درد ممکن است از یک ناراحتی خفیف تا درد شدید که مانع خواب میشود، متفاوت باشد. این درد معمولاً بهصورت خفیف شروعشده و در طی هفتهها و یا ماهها، شدیدتر میشود. درصورتیکه این عارضه مزمن (طولانیمدت) باشد، ممکن است ضعف در گرفتن اشیا نیز تجربه گردد.
علتها و دلایل
بیماری تنیس البو (التهاب اپی کندیل جانبی) یک عارضهی التهابی بوده که اپی کندیل جانبی، در سطح خارجی آرنج را درگیر میکند. یک عارضهی مشابه که اپی کندیل میانی در سطح داخلی آرنج را درگیر میکند، به نام آرنج گلف بازان شناخته میشود.
اپی کندیل ها، جمعیتی از تودههای استخوانی هستند که در دو طرف آرنج قابل لمس هستند. مچ و دست، قابلیت خم شدن به سمت عقب را به وسیله عضلاتی که به تاندونهای قوی متصل میشوند، ممکن میسازند. این تاندونها به اپی کندیل جانبی متصل میشوند. عارضهای که به التهاب اپی کندیل جانبی مربوط میشود، به نام “آرنج تنیسبازان” شناخته میشود. اما این نام ممکن است گمراهکننده باشد زیرا بیشتر افراد مبتلا به این عارضه، تنیسباز نیستند.
هر نوع فعالیت تکراری که فشار را بر روی عضلات مچ و به خصوص عضلات خارجی آنها ایجاد میکند، میتواند منجر به ایجاد پارگیهای کوچک در بافت تاندونها شود. این پارگیها در طول زمان ممکن است بزرگتر شوند. عموماً این پارگیها در نقاط اتصال تاندونها به استخوان و گاهاً در روی پوشش استخوان (ضریغ) ایجاد میشوند. این پارگیها باعث التهاب تاندونها و عضلات میشوند و درد ایجاد میکنند.
فعالیتهایی که ممکن است منجر به بیماری تنیس البو شوند عبارتاند از:
- بافندگی
- چکشکاری (مانند نجاری)
- تنیس (بهخصوص حرکت بک هند)
- اسکواش
- بولینگ
- نقاشی
تشخیص
در طول معاینهی فیزیکی، پزشک بهوسیلهی حرکات خاصی، سعی میکند تا درد آرنج را دوباره به وجود بیاورد. همچنین ممکن است او محدودهی حرکتی مچ، آرنج و مفاصل شانه را اندازهگیری کند. عکسبرداری با اشعهی ایکس و فراصوت نیز ممکن است بهمنظور کمک به فرایند تشخیص و با هدف رد کردن دیگر علل احتمالی درد، مورداستفاده قرار بگیرند.
درمان
در بیشتر موارد تنیس البو (بین ۹۰ تا ۹۵ درصد)، ترکیبی از چند روش درمانی بدون جراحی، کارآمد خواهد بود. در طول درمان باید از فعالیتهایی که درد را تشدید میکنند دوری کرده و به آرنج استراحت داد. البته باید در نظر داشت که حرکت ملایم آرنج و ساعد در محدودهی کامل حرکتی خود، باید حفظ شود. از دیگر روشهای درمانی اولیه، میتوان موارد زیر را نام برد:
یخ. ۲ تا ۳ بار در روز، بر روی سطح خارجی آرنج خود یخ بگذارید.
داروهای ضدالتهاب. از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپیرین استفاده کنید.
تزریق کورتیزون. کورتیزون یک داروی استروئیدی است که میتواند در کاهش درد و التهاب مؤثر باشد. همچنین ممکن است دکتر وریانی، کورتیزون را به همراه یک داروی بیحسکننده، به اطراف محل اتصال استخوان به تاندون، تزریق کند.
بریس مخصوص تنیس البو (آرنج تنیس بازان). ممکن است بهمنظور حمایت و استراحت دادن به ساعد، استفاده از بریس های مخصوص مچ و ساعد، تجویز شود. بریس، با در بر گرفتن قسمت بالایی ساعد، بخشی از فشار وارده بر روی عضلات را کاهش میدهد.
باندپیچی آرنج بهوسیلهی نوارهای کششی. استفاده از نوارهای درمانی کششی (نوارهای کینزیو)، که نوارهایی نازک، کشسان و پارچهای میباشند، میتواند در بهبود بسیاری از جراحات و عوارض التهابی، مؤثر واقع شود. این نوارها ازنظر ضخامت و حالت کشسان، تقریباً مشابه پوست انسان بوده که این امر استفاده از آنها را بدون ایجاد هیچگونه محدودیت حرکتی، میسر میسازد.
ماساژ. ماساژ بافت نرم، نوع خاصی از ماساژ بوده که ازجمله فواید آن میتوان به شل کردن عضلات، تقویت جریان خون و لنف، تسریع فرایند بهبودی رباطهای کشیده شده و بافتهای عضلانی، کاهش التهاب مفاصل و همچنین کاهش ضربان قلب اشاره کرد.
طب سوزنی / طب فشاری. میتوان از طب سوزنی برای کاهش هیپرتونی عضلات آرنج استفاده کرد.
الکترودرمانی. الکترودرمانی ازجمله روشهای تسکین درد و کاهش التهاب بوده که باعث رهایی موقت از درد شده و به فرد اجازه میدهد تا زمان برطرف شدن علت درد، تا حد ممکن، بدون درد فعالیتهای خود را انجام دهد.
موج درمانی (شاک ویو تراپی) خارجی. شاک ویو تراپی خارجی، یک روش درمانی برای جراحات بافت نرم میباشد. امواج صوتی منتقل شده به درون آرنج در این روش، ظرفیت بهبودی بدن را تقویت میکنند.
تمرینات کششی و تقویتی. با کاهش یافتن درد آرنج، عضلات دربرگیرندهی مفصل، باید کشیده شده و تقویت گردند. یک فیزیوتراپیست میتواند شما را در انتخاب این تمرینات راهنمایی کند. اگر بعد از گذشت شش تا هشت هفته از درمان، درد همچنان باقیمانده باشد، ممکن است پزشک تزریق کورتیزون به منطقهی آسیبدیده را تجویز کند.
عمل جراحی برای تنیس البو
اگر همهی روشهای درمانی محافظهکارانه امتحان شده و علائم بیماری (درد و یا محدودیت برای انجام کارهای روزانه) همچنان باقیمانده باشند، عمل جراحی در نظر گرفته میشود. عمل جراحی انتخاب شده برای بیمار، بسته به میزان درد او و همچنین میزان جراحت وارد شده به تاندون که توسط پزشک تشخیص داده شده است، متفاوت خواهد بود.
عمل جراحی آرنج تنیس بازان (تنیس البو)، ممکن است به سه روش انجام شود. روش اول، جداسازی بافت تاندون از اپی کندیل جانبی (انتهای استخوان بازو) و اتصال دوبارهی آن، روش دوم، جداسازی بافت آسیبدیده از تاندون (دبریدمان) و روش سوم بازسازی بافت پاره شده، میباشد. عمل بازسازی تاندون تنها زمانی قابل انجام است که باعث سفت شدن بیشازاندازهی تاندون نشود؛ در غیر این صورت، حرکتپذیری و انعطاف مفصل کاهش مییابد.
جراحی آرتروسکوپی (لیزری). برای درمان آرنج تنیس بازان ، جراحی آرتروسکوپی و یا تنوتومی پرکوتانئوس (بریدن تاندون از روی پوست) روشهای بهتری میباشند چراکه این روشها به میزان زیادی غیرتهاجمی بوده و بیمار در مدت زمان بسیار کمتری بهبود مییابد. بااینحال در بیشتر جراحات بافت نرم، روش جراحی آرتروسکوپی ترجیح داده میشود چراکه این روش کمتر تهاجمی بوده و بیمار سریعتر بهبود مییابد. در این نوع جراحی، جراح به اطلاعات واضح و دقیقی از آسیب دست پیدا میکند و همچنین اثرات مخرب جراحی بر روی آرنج، به حداقل میزان رسیده و عمل جراحی را کارآمدتر میسازند.
جراحی باز. در برخی از موارد، به دلیل محدودیت دید دوربینهای آرتروسکوپ در مقابل عمل جراحی باز، به انجام اینگونه عمل جراحی نیاز میباشد. اگر شما برای درمان آرنج تنیس بازان (تنیس البو)، قصد دارید تحت عمل جراحی باز قرار بگیرید، باید مدت زمان بسیار بیشتری را برای بهبودی در انتظار داشته باشید.
توانبخشی پس از جراحی
فعالیتهای توانبخشی پس از عمل جراحی عبارتاند از استراحت، ورزش و روشهای درمانی محتاطانه که این فعالیتها به بهبودی شما کمک خواهند کرد. میزان موفقیت شما در برنامهی توانبخشی، به میزان همکاری با پزشک و فیزیوتراپیست و همچنین نحوهی مدیریت بهبودی در منزل بهصورت روزانه، بستگی دارد. هیچ دو برنامهی توانبخشی، مانند یکدیگر نیستند. مدت زمان موردنیاز برای اجرای برنامهی توانبخشی، به میزان جراحت قبل از انجام عمل جراحی، نوع عمل جراحی انجامشده و میزان فعالیت و سلامتی شما قبل از انجام عمل، بستگی دارد.