فهرست مطالب
در افراد مبتلا به دیابت، داشتن مقادیر بالایی از گلوکز در خون به مدت زیاد، می‌تواند موجب آسیب عصبی و مشکلات مربوط به جریان خون شود. ممکن است این امر منجر به عوارضی جدی مانند مشکلات مربوط به پا گردد.
زخم و عفونت پا در افراد دیابتی یک مشکل جدی است که ممکن است منجر به قطع عضو شود. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب امری بسیار ضروری است تا نتایج مطلوب به دست آید. دکتر وریانی به بیماران دیابتی توصیه می‌کند که همواره تحت نظر پزشک خود باشند و به طور منظم بازرسی و معاینه پا را انجام دهند تا نیاز به جراحی اجتناب شود. با این حال، در صورت انجام جراحی، ضروری است که این عمل همراه با مصرف آنتی‌بیوتیک صورت بگیرد و ممکن است لازم باشد عروق مجدداً باز شوند. جراح باید درباره آناتومی پا اطلاعات کاملی داشته باشد و با عیوبی که به دلیل زخم ناشی از دیابت ایجاد می‌شود آشنا باشد. نتیجه عمل جراحی بسیار به مهارت، دقت و تجربه جراح بستگی دارد.
شما می‌توانید با تماس با مطب دکتر وریانی از طریق شماره تلفن‌های زیر و تعیین وقت ملاقات، اطلاعات بیشتری در مورد وضعیت خود کسب کنید.
دلایل اصلی مشکلات پای دیابتی
آسیب عصبی
اعصاب آسیب‌دیده ممکن است توانایی فرستادن پیام را ازدست‌داده و یا سرعت پیام در آن‌ها کم باشد، همچنین ممکن است ارسال این پیام‌ها در زمان نامناسب صورت گیرد. آسیب عصبی می‌تواند باعث از دست دادن حواس پا شود. بدین ترتیب شما درد، سرما و گرما را در پاهای خود احساس نخواهید کرد. همچنین آسیب عصبی می‌تواند باعث ایجاد درد و بدشکلی در پاها و یا تغییر در عضلات، استخوان‌ها و شکل کلی پاها گردد.
جریان خون ناکافی
این عارضه بدین معنی است که میزان خون جریان یافته درون رگ‌های پاها، کافی نبوده که این موجب کند شدن روند بهبودی یک زخم یا عفونت می‌گردد. این عارضه با نام بیماری عروق محیطی یا PAD نیز شناخته می‌شود.
مشکلات مربوط به پا که می‌توانند موجب درد یا عفونت شوند
اگر شما به دیابت مبتلا هستید، مشکلات شایعی که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم، می‌توانند منجر به ایجاد درد و عفونت شده و راه رفتن را برای شما دشوار کنند. درصورتی‌که هر یک از مشکلات زیر برای شما به وجود آمد، سریعاً برای درمان پای دیابتی خود به پزشک خود مراجعه کنید.
پینه و میخچه
لایه‌های ضخیم پوستی که به دلیل فشار و یا تماس بیش‌ازحد پوست با اجسام دیگر ایجاد می‌شوند. در صورت وقوع عفونت در ناحیه‌ی ایجاد پینه و مخچه، ممکن است لازم باشد تا پزشک بافت ناسالم را برداشته و برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
تاول
تاول به قسمتی از پوست گفته می‌شود که از روی بافت زیرین خود بلند شده و زیر آن با مایعی پرشده است. برای پیشگیری از ایجاد تاول، می‌توانید از جوراب استفاده کرده و یا ناحیه‌ای از پا که با کفش شما تماس مستقیم دارد را باندپیچی کنید.
فرورفتن ناخن در گوشت انگشت
این عارضه زمانی رخ می‌دهد که لبه‌های ناخن یکی از انگشتان پا، به درون گوشت کنار آن فرو برود. ممکن است پزشک به‌منظور کمک به بهبود این عارضه و یا جلوگیری از وقوع دوباره‌ی آن، قسمتی از ناخن را بردارد.
پوست خشک و ترک‌خورده
پوست دچار این عارضه، زبر و ناهموار بوده و پوسته‌پوسته می‌شود. درصورتی‌که پوست تیره دارید، ممکن است رنگ پوست شما به رنگ خاکستری دربیاید. همچنین ممکن است پوست شما قرمز شده و احساس خارش کنید. ترک‌های موجود در پوست موقعیت خوبی را برای ایجاد عفونت فراهم می‌کنند؛ بنابراین درصورتی‌که نمی‌توانید پوست خود را در خانه درمان کنید، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است به یک کرم یا پماد مخصوص نیاز داشته باشید.
سؤالات رایج در رابطه با زخم پای دیابتی
دیابت چگونه می‌تواند شکل پای من را تغییر دهد؟
آسیب عصبی ناشی از دیابت می‌تواند به تغییراتی در ظاهر کلی پا منجر شود. عضلات پا ضعیف و ناهموار شده و ممکن است استخوان‌ها و انگشتان پا تغییر موقعیت دهند. علاوه بر این، آسیب عصبی ناشی از دیابت می‌تواند منجر به بروز بیماری پای شارکو شود، که در این حالت مفاصل و بافت‌های نرم پا تخریب می‌شوند.
پزشک شما ممکن است برای درمان پای شارکو در ابتدا پا را در گچ قرار دهد و از شما بخواهد که تنها با استفاده از عصا یا ویلچر حرکت کنید. همچنین، ممکن است برای تصحیح موقعیت استخوان‌ها نیاز به انجام عمل جراحی داشته باشید.
هر چند وقت یک بار باید تحت معاینه‌ی پا قرار بگیرم؟
پزشک خود را برای معاینه‌ی پا حداقل یک بار در سال و در صورت وقوع مشکلات مربوطه، بیشتر از یک بار ملاقات کنید. درصورتی‌که قبلاً در پای خود زخم باز داشته‌اید، مراجعات خود را در بازه‌های زمانی ۳ تا ۶ ماهه انجام دهید. مراجعه به پزشک برای معاینه‌ی زخم پای دیابتی همیشه ایده‌ی خوبی است.
روش‌های درمانی استفاده‌شده برای عفونت یا زخم دیابتی
کفش‌ها یا کفی‌های مخصوص
می‌توان به‌منظور مراقبت از زخم دیابت پاها و یا پاهایی که دچار تغییر شکل شده‌اند، از کفش‌های مخصوص و یا کفی‌های طبی استفاده کرد که به نرمی پا را در برمی‌گیرند. شما می‌توانید برای مشاوره در مورد خرید کفش‌های طبی، با پزشک خود تماس بگیرید.
اکسیژن درمانی پرفشار برای زخم‌های مزمن دیابتی
اکسیژن درمانی پرفشار، یکی از راه‌های درمان زخم‌های مزمن و زخم پای دیابتی می‌باشد. در این روش، فرد اکسیژن خالص را با فشار بالا درون یک محفظه‌ی تک‌نفره دریافت می‌کند. این کار میزان پیوستگی اکسیژن با گلبول‌های قرمز خون را افزایش داده و موجب رسیدن بیشتر اکسیژن به محل زخم می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که اکسیژن درمانی پرفشار می‌تواند بهبودی را به‌طور میانگین تا ۲۵ درصد افزایش دهد.
دارودرمانی
آنتی‌بیوتیک‌ها از داروهای همیشگی برای درمان عفونت پای دیابتی می‌باشند. بااین‌حال درمان با آنتی‌بیوتیک باید با در نظر گرفتن موارد مؤثر بر جمعیت میکروب‌ها مانند استفاده‌ی اخیر از آنتی‌بیوتیک، نهادینه‌سازی، درجه‌ی واگنر و وضعیت عروقی انجام شود. عفونت در بافت‌های نرم برای درمان زخم پای دیابتی معمولاً نیازمند یک دوره‌ی درمانی ۲ تا ۳ هفته‌ای با آنتی‌بیوتیک می‌باشد درحالی‌که استئومیلیت یا عفونت استخوان به دوره‌های چندماهه‌ی آنتی‌بیوتیک نیاز خواهد داشت.
عمل جراحی
درصورتی‌که روش‌های درمانی ذکرشده پاسخ مناسبی را در فرد ایجاد نکرده و یا درصورتی‌که فرد دچار عفونت یا درد شدید باشد، ممکن است نیاز باشد تا پزشک شما یک عمل جراحی قطع عضو را انجام دهد؛ عملی که در طی آن قسمتی از بدن مانند انگشت پا برداشته می‌شود. برداشتن بافت آسیب‌دیده به‌منظور کنترل عفونت و ایجاد یک محیط مناسب برای بهبودی و همچنین بیشینه ساختن ثبات فیزیکی و ساختاری پا، از اهداف اصلی عمل جراحی در درمان عفونت دیابتی پا می‌باشند.
انواع عمل‌های جراحی طیف وسیعی را پوشش داده و از یک عمل دبریدمان ساده تا عمل قطع عضو با گیوتین در افراد مبتلا به عفونت‌های مرگبار، متفاوت می‌باشند. جراح عمل جراحی را در بیمارستان انجام می‌دهد. قبل از عمل به فرد داروی بیهوشی داده‌شده و در طول عمل خواب خواهد بود.
پیشگیری
شما می‌توانید با رعایت موارد زیر، پاهای خود را سالم نگه‌دارید:
- اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید.
- حداقل سالی یک بار برای معاینه‌ی پا به پزشک خود مراجعه کنید و در صورت بروز هر مشکلی با او تماس بگیرید.
- میزان گلوکز خون خود را تا حد امکان نزدیک به مقدار هدف نگه‌دارید.
- هرروز پاهای خود را به دنبال بریدگی، زخم، تاول، قرمزی، پینه، ناخن عفونت کرده و مشکلات دیگر معاینه کنید.
- هرروز پاهای خود را در آب گرم بشویید. آن‌ها را به‌خوبی خشک‌کنید. مطمئن شوید که فاصله‌ی بین انگشتان به‌خوبی خشک‌شده است.
- پوست خود را نرم و شاداب نگه‌دارید.
- پینه و میخچه‌ها را نرم کنید. آن‌ها را تنها به یک طرف ماساژ دهید تا از پارگی پوست جلوگیری شود.
- ناخن‌های خود را به‌صورت یک خط مستقیم کوتاه کرده و سپس لبه‌های آن را به کمک یک سوهان صاف کنید.
- به‌منظور محافظت از پاها، همیشه از کفش و جوراب استفاده کنید.
- قبل از پوشیدن کفش درون آن را بررسی کرده و از کفش‌هایی استفاده کنید که به‌خوبی اندازه‌ی پای شما باشند.
- فعالیت‌های فیزیکی که انجام آن‌ها برای پای شما مشکل نیست را انتخاب کنید. پیاده‌روی سریع، شنا و دوچرخه‌سواری از فعالیت‌های فیزیکی مناسبی‌اند که انجام آن‌ها فشار زیادی بر روی پاها وارد نمی‌کند.
