فهرست مطالب
در واقع پارگی مینیسک زانو به آسیبدیدگی غضروف جاذب شوک که بین استخوان‌های زانو واقع است، گفته می‌شود. مینیسک یک قطعه از غضروف زانو است که مانند یک بالشتک نرم، باعث تثبیت و محافظت از استخوان زانو در برابر ساییدگی می‌شود. آسیب ناشی از پیچ‌خوردگی مفصل زانو می‌تواند باعث پارگی مینیسک شود. در برخی از موارد پارگی مینیسک زانو، تکه‌ای از غضروف خرد شده که در مفصل زانو آویزان می‌ماند، علت قفل کردن زانو می‌شود.
در این کلینیک، پزشکان متخصص زانو با در اختیار داشتن آخرین اطلاعات در زمینه درد و مشکلات زانو، بهترین اقدامات ممکن را برای درمان مشکل مینیسک شما ارائه می‌نماید. با مراجعه به پزشکان کلینیک ما که دارای تجربیات گسترده‌ای در زمینه مشکلات زانو هستند، می‌توانید با اطمینان کامل، موثرترین درمان ممکن را دریافت نمایید.
علت‌ها و عوامل پارگی مینیسک
پارگی مینیسک در ورزش‌های پربرخوردی مانند فوتبال، کریکت، اسکی و والیبال معمول است. این آسیب ورزشی زانو هنگامی که فرد در حال دویدن به طور ناگهانی تغییر جهت می‌دهد و اغلب همزمان با سایر صدمات زانو مانند آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL) رخ می‌دهد. پارگی مینیسک به ویژه در ورزشکاران مسن‌تر احتمال بالایی دارد، زیرا مینیسک زانو با افزایش سن، ضعیف و آسیب‌پذیر می‌شود. بیش از ۴۰ درصد از افراد ۶۵ سال به بالا از این آسیب رنج می‌برند.
پارگی مینیسک چگونه است؟
نشانه‌های پارگی مینیسک عبارتند از:
- درد زانو.
- ورم.
- صدا دادن زانو (صدای ترق تروق) در حین آسیب.
- دشوار بودن خم و صاف کردن پا.
- گیر کردن و یا قفل کردن زانو.
در ابتدا درد زانو ممکن است شدید نباشد. حتی ممکن است شما در حین آسیب بتوانید به بازی و فعالیت خود ادامه دهید. اما پس از شروع التهاب، احتمالاً زانوی شما درد قابل توجهی خواهد داشت.
تشخیص پارگی مینیسک
پزشک برای تشخیص پارگی مینیسک زانو ، زانوی شما را بررسی کرده و شرح آسیبدیدگی شما را خواهد شنید. ممکن است اشعه X برای رد احتمال شکستگی استخوان و مشکلات دیگر زانو لازم باشد. همچنین ممکن است به MRI نیاز داشته باشید، زیرا این تصاویر می‌تواند محل و میزان آسیب را دقیقاً نشان دهد.
درمان پارگی مینیسک
خوشبختانه، پارگی خفیف تا متوسط مینیسک می‌تواند خود به خود با گذشت زمان التیام یابد. اگر به نظر پزشک یا متخصص، صدمه شما نسبتاً جزئی است، ممکن است شما را به یک فیزیوتراپیست برای درمان پارگی مینیسک زانو ارجاع دهد.
جراحی
اگر بخش‌های زیادی از غضروف زانو پاره شده و یا مینیسک بریده باشد، ممکن است برای خارج کردن آنها از زانو نیاز به جراحی باشد. این عملیات نسبتاً ساده است و در اکثر موارد با روش آرتروسکوپی انجام می‌شود.
ترمیم داخل به خارج مینیسک
یکی از تکنیک‌های آرتروسکوپی، روش داخل به خارج است که می‌تواند به ترمیم مینیسک زانو کمک کند. در این روش، از یک تیوپ راهنمای منحنی به نام کانول استفاده می‌شود. ابتدا، یک جفت سوزن طویل از طریق کانول به مینیسک وارد می‌شود و از طریق یک برش کوچک در پشت زانو خارج می‌شود. سپس دو سر نخ بخیه به سوزن‌ها متصل می‌شود و در خارج از لایه کپسول زانو برای دوختن پارگی مینیسک گره می‌خورد.
این روش معمولاً نتایج خوبی به ارمغان می‌آورد. اما باید توجه داشت که برای دسترسی به منطقه برای گره خوردن نخ بخیه، یک برش به طول ۵ تا ۲۸ سانتی‌متر ممکن است لازم باشد.
در حال حاضر، روش‌های مختلف جراحی آرتروسکوپی وجود دارند که امکان ترمیم داخلی زانو را فراهم می‌کنند و جراح را از نیاز به ایجاد برش در زانو رها می‌کنند. برخی از این روش‌ها شامل استفاده از پیچ‌های بیولوژیک قابل جذب (T-arrows) و منگنه قابل حل در بدن هستند که می‌توانند با استفاده از روش آرتروسکوپیک در داخل مفصل، برای ترمیم مینیسک، پارگی و حاشیه محیطی استفاده شوند.
نمایش آرتروسکوپی پارگی شاخ خلفی مینیسک
مراقبت پس از عمل
پس از عمل، حفاظت مناسب از مینیسک ترمیم شده لازم است. زیرا حتی مطمئن‌ترین ترمیم انجام شده، ممکن است با پارگی بافت مینیسک ناشی از فشار زودهنگام، از بین برود. نقش ترمیم این است که مینیسک زانو تا زمان التیام و استحکام کامل، بتواند ثابت و منسجم بماند. به همین دلیل به مدت حداقل ۳ هفته پس از جراحی، مفصل زانو مجاز به تحمل هیچ وزنی نیست. از سوی دیگر انجام حرکت و برخی از تمرینات ساده و سبک برای تقویت عضله معمولاً مجاز است.
هنگامی که تمرین تحمل وزن آغاز می‌شود، زانو به تدریج و به طور فزاینده‌ای با یک برنامه درمان فیزیکی تحت نظارت، آمادگی و توان خود را باز‌می‌یابد. تمرین تحمل وزن به مدت حداکثر ۲-۳ ماه مجاز است. بازگشت به دویدن و ورزش‌های پرتحرک بعد از ۳-۴ ماه مجاز است، به شرطی که زانو قدرت و توان حرکت را باز یافته و هیچ دردی در مفصل زانو وجود ندارد.
بهبود و ریکاوری از پارگی مینیسک بسیار سریع است و بیمار نیاز به استفاده از عصا برای پیاده‌روی دارد (معمولاً ۵-۷ روز). با یک برنامه توانبخشی مناسب معمولاً می‌توان انتظار داشت که بیمار بتواند در عرض ۴-۶ هفته بعد از مینیسکتومی زانوی خود به فعالیت و بازی‌های ورزشی سابق بازگردد.
استفاده از بریس برای محافظت از زانو و پیشگیری از مصدومیت مجدد
برخی از انواع مینیسک بریس عبارتند از:
- بریس جلوگیری کننده
- بریس عملکردی
- بریس بازسازی کننده زانو
- زانوبند
اگر مینیسک شما در یک طرف / کمپارتمان زانو پاره شده و یا اگر به دلیل مالش و اصطحکاک استخوان‌های ناشی از آرتروز، نازکی و پارگی مینیسک رخ داده است، شما نیاز به یک بریس تخلیه‌کننده وزن دارید.
اگر مینیسک شما از هر دو طرف / کمپارتمان پاره شده باشد، ممکن است آرتروز رخ داده باشد. اگر آرتزوز در هر دو طرف داخلی و خارجی باشد، توصیه می‌شود از بریس رباط برای حفاظت کلی زانو استفاده کنید.
علاوه بر این، برای کمک به تسریع التیام زانوی خود، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- استراحت زانو- سعی کنید تا آنجا که ممکن است از قرار دادن وزن خود بر روی زانو اجتناب کنید. ممکن است برای مدتی نیاز به استفاده از عصا داشته باشید.
- استعمال یخ بر روی زانو- به منظور کاهش درد و تورم زانو این کار را به مدت ۲-۳ روز، هر ۳-۴ ساعت و به مدت ۲۰-۳۰ دقیقه انجام دهید، تا زمانی که درد و تورم زانو برطرف شود. هرگز یخ را به طور مستقیم بر پوست خود قرار ندهید و همیشه آن را در پوشش یک پارچه بر زانوی خود اعمال کنید.
- کمپرس زانو- برای کنترل تورم زانو، از یک نوار زخم بندی الاستیک، تسمه یا زانوبند روی زانوی خود استفاده کنید.
- بالا بردن زانو- زمانی که نشسته و یا دراز کشیده‌اید، زانوهای خود را بر روی یک بالش قرار دهید.
- مصرف داروهای مسکن ضد التهابی- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مثل آسپیرین و ایبوپروفن، به تسکین درد و تورم کمک خواهد کرد.
تمرینات ورزشی و توانبخشی
برای بسیاری از موارد پارگی، برخی از تمرینات ساده می‌تواند به حفظ قدرت عضلانی در جلوی ران (چهار سر ران)، پشت ران (همسترینگ)، ساق پا و ران کمک کند. همه این قسمت‌ها، در حالی که زانوی شما پس از یک آسیب یا بعد از عمل جراحی پارگی مینیسک زانو بهبود می‌یابد، برای عملکرد کلی پای شما مهم است. این تمرینات را باید فقط پس از مشورت با پزشک خود و تنها در صورت درد بسیار کم و یا بدون درد بودن این تمرینات در خانه انجام دهید.
لیست زیر شامل ورزش‌های خاص با تصاویر و دستورالعمل آنهاست.
عضلات چهار سر
بر روی زمین بنشینید و پای مجروح خود را صاف در مقابل خود دراز کنید.
همزمان با فشار دادن پشت زانوی خود به زمین، عضلات بالای ران خود را منقبض کنید. این حالت را برای حدود ۶ ثانیه نگه دارید و سپس تا ۱۰ ثانیه استراحت کنید.
تقویت عضلات همسترینگ
روی شکم بخوابید و زانوهای خود را بکشید. اگر کاسه زانوی شما دردناک است، یک لیف حمام را لوله کرده و آن را در زیر پای خود درست در بالای زانو قرار دهید.
پای مجروح خود را با خم کردن زانو بالا ببرید، به طوری که کف پای شما به باسن نزدیک شود. اگر این حرکت با درد همراه است، زانوی خود را کمتر خم کنید.
بلند کردن پاشنه
در حالی که پاهای خود را چند سانتی‌متر از هم فاصله داده‌اید، بایستید و دست‌های خود را به آرامی بر روی لبه میز یا صندلی مقابل خود قرار دهید.
در حالی که زانوها صاف هستند، به آرامی پاشنه خود را از روی زمین بلند کنید. برای حدود ۶ ثانیه در این حالت بمانید، سپس به آرامی پاشنه‌های خود را پایین بیاورید.
در حالی که پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کرده‌اید، بایستید و دست‌های خود را به آرامی بر روی لبه میز یا صندلی مقابل خود قرار دهید. سپس در حالت فرضی نشستن در صندلی، به آرامی زانوی خود را خم کنید. دقت کنید که زانوهای شما جلوتر از انگشتان پا نباشد. بدن خود را حدود ۱۵ سانتی‌متر پایین بیاورید. پاشنه‌های شما باید بر زمین باقی بماند. سپس به آرامی به حالت ایستاده بازگردید.
جلوگیری از پارگی مینیسک
- عضلات ران خود را با تمرینات کششی منظم، قوی نگه دارید.
- اطمینان حاصل کنید که کفش شما دارای محافظ کافی و کاملاً اندازه و مناسب پای شماست.
- قبل از فعالیت بدنی، تمرینات گرم کردن و پس از فعالیت، تمرینات سرد کردن را انجام دهید.
- هرگز به طور ناگهانی شدت تمرینات خود را افزایش ندهید. تغییرات را به آرامی انجام دهید.
