علائم و درمان شکستگی آرنج دست

وقتی آرنج خم می‌شود، می‌توانید به راحتی قسمت “سر” استخوان آرنج را لمس کنید. این قسمت در واقع یک برآمدگی استخوانی است و به عنوان زند زیرین یا اولنا نیز شناخته می‌شود. قوزک آرنج نام‌گذاری می‌شود. این استخوان مستقیماً زیر پوست آرنج قرار دارد و به دلیل عدم وجود حفاظت قوی از طرف عضلات و بافت‌های نرم بدن، در صورتی که مستقیماً ضربه‌ای به آن وارد شود یا در حالت خمیده به جایی برخورد کند، به راحتی شکسته می‌شود.

آناتومی آرنج

آرنج، مفصلی است که از سه استخوان تشکیل شده است و مانند لولا خم و راست می‌شود. وجود این مفصل برای چرخش ساعد نیز از اهمیت به‌سزایی برخوردار است؛ به این معنا که، این مفصل به دستان ، امکان چرخش به سمت چپ یا راست را می‌دهد.

• استخوان بازو(هومرس) : استخوان ناحیه‌ی بالایی بازو است که بین شانه و آرنج قرار دارد.
• استخوان زند زبرين‌ (رادیوس)  : هم یکی از استخوان‌های ساعد است که بین آرنج و مچ دست قرار دارد. اگر کف دست‌تان را روبه بالا نگه دارید، استخوان رادیوس در قسمت ساعد دست، در “سمت انگشت شصت” قرار دارد(یعنی سمت کناری، طرف بیرونی ساعد)
• استخوان زند زيرين (اولنا) : هم یکی دیگر از استخوان‌های ساعد است که بین آرنج و مچ دست و در کنار استخوان رادیوس قرار دارد. اگر کف دست‌تان را روبه بالا نگه دارید، استخوان اولنا در بخش ساعد دست، در “سمت انگشت کوچک” قرار دارد(یعنی سمت میانی ، طرف داخلی ساعد)

آرنج دست بخش هایی از هر سه استخوان را در بر می‌گیرد :

• دیستالِ استخوان بازو که مرکز “لولا”ی آرنج است.
• سر استخوان رادیوس پیرامون دیستال استخوان هومرس بازو می‌چرخد. اگر مچ دست‌تان به چپ یا راست بپیچانید این استخوان نیز می‌چرخد.
• قوزک آرنج : بخشی از استخوان اولنا است که انتهای هومرس را به شکل کاسه‌(تورفتگی و حفره) در می‌آورد و مانند لولا پیرامون انتهای استخوان بازو (هومرس) می‌چرخد. در واقع این بخش، سر استخوان آرنج است و چون تنها با یک لایه نازک از بافت پوشیده است به راحتی می‌توان آن را در زیر پوست لمس کرد.

شکستگی آرنج

شکستگی آرنج سه نوع متفاوت دارد:

۱. شکستگی استخوان ناحیه‌ی پایینی و انتهای استخوان بازو (هومرس)
۲. شکستگی قوزک آرنج
۳. شکستگی سر آرنج

شکستگی ناحیه‌ی پایینی استخوان هومرس

این بخش از استخوان بازو(هومرس) شبیه کاردک مسطح و تختی است که شامل ساختارهای زیر است:

• برآمدگی جانبی سطح خارجی
• برآمدگی میانی در سطح داخلی

برآمدگی میانی استخوان، بخشی قرقره مانندی دارد که به استخوان اولنا به شکل مفصلی متصل می‌شود و برآمدگی جانبی نیز سر کوچکی دارد که با آن به شکل مفصلی به استخوان رادیوس متصل می‌شود.

طبقه‌بندی شکستگی‌های ناحیه پایینی استخوان بازو(هومرس)

شکستگی انتهای ناحیه پایینی استخوان هومرس را می‌توان به سه نوع مختلف طبقه‌بندی کرد:

۱. شکستگی‌های بیرون از مفصل، که در آن خط شکستگی به مفصل آرنج نمی‌رسد.

۲. شکستگی‌های جزئیِ مفصل، که در آن خط شکستگی دست تا مفصل آرنج امتداد می‌یابد و تنها یکی از برآمدگی‌های انتهای استخوان هومرس از آن جدا می‌شود.

۳. شکستگی‌های کاملِ مفصل، که در‌ آن خط شکستگی تا مفصل آرنج امتداد می‌یابد و هر دو برآمدگی از بقیه‌ی استخوان هومرُس از آن جدا می‌شوند.

شکستگی قوزک آرنج

شکستگی آرنج دست در واقع یک شکستگی استخوانی است که برآمدگی قوزک استخوان اولنا را در گیر می‌کند. این برآمدگی جزئی از مفصل آرنج را شکل می‌دهد و به بخش قرقره مانند استخوان بازو (هومرُس) به شکل مفصلی متصل می‌شود.

شکستگی‌های قوزک آرنج به دو نوع اصلی دسته‌بندی می‌شوند که عبارتند از:

• شکستگی‌های ثابت و جا‌به‌جا نشده( یا اصطلاحاً مو برداشتن استخوان؛

در این حالت فاصله‌ی شکستگی بین دو تکه استخوان کمتر از ۲ میلی‌متر است).

• شکستگی‌های جابه‌جا شده

(در این حالت اجزاء استخوان شکسته شده از هم جدا می‌شوند) شکستگی سر استخوان رادیال (ساعد)

شکستگی سر استخوان رادیال

(که یکی از استخوان ساعد است) در واقع شکستگی ناحیه‌ی بالایی و انتهایی استخوان زند زبرين‌ (استخوان رادیوس) است درست ‌جایی که با ناحیه‌ی پایینی و انتهایی استخوان هومرُس اتصال مفصلی برقرار می‌کند.

شکستگی‌های این بخش می‌تواند بر اثر موارد زیر باشد:

• سقوط روی دست‌های باز
• دررفتگی مفصل آرنج

طبقه‌ بندی شکستگی‌های سر استخوان رادیال

• نوع اول شکستگی‌هایی هستندکه استخوان یا اصلاً جابه‌جا نشده یا جابه‌جایی آن کمترین میزان ممکن(یعنی کمتر از ۲ میلی‌متر) است.
• نوع دوم شکستگی‌هایی هستند که استخوان در آن‌ها تا اندازه‌ای (یعنی بیشتر از ۲ میلی‌متر) جا‌به‌جا شده است.
• نوع سوم شکستگی‌هایی هستند که در آن‌ها استخوان خرد شده است( یعنی استخوان به چندین تکه‌ تقسیم شده است).

دلایل شکستگی آرنج

شکستگی آرنج انواع زیادی دارد که یکی از رایج‌ترین آن‌ها شکستگی‌ قوزک آرنج است. شکستگی قوزک آرنج به دو شکل رخ ‌دهد:

۱. شکستگی مستقیم آرنج:

اگر از جایی سقوط ‌کنید (و مستقیماً روی آرنج‌تان فرود ‌بیایید) و یا اگر شیء سختی، محکم به آرنج‌تان اصابت ‌کند، (مانند ضربه‌ی چوب بیس‌بال یا برخورد داشبورد ماشین به آرنج هنگام تصادف) شکستگی مستقیم آرنج رخ می‌دهد.

۲. شکستگی غیر مستقیم آرنج:

این نوع شکستگی هنگامی اتفاق می‌افتد که فرد به صورت باز دستش را روی کف دست‌های خود زمین می‌زند، به این معنی که دست‌ها در حالت صاف بوده و فشار به سمت کف دست و مچ دست وارد می‌شود. در این حالت، انقباض عضله‌ی سه سر که در پشت ناحیه بالایی بازو قرار دارد، از “کشش” قوزک آرنج (برآمدگی استخوانی اولنا) جلوگیری می‌کند و در نتیجه شکستگی در ناحیه آرنج رخ می‌دهد.

علائم شکستگی آرنج

• درد ناگهانی و شدید
• ناتوانی در راست کردن آرنج
• تورم در محل شکستگی استخوان
• کبودی و خون‌مردگی اطراف آرنج
• احساس درد هنگام لمس و دست زدن به آرنج
• کرختی و بی‌حسی در یک یا چند انگشت
• درد هنگام حرکت مفصل

روش‌های تشخیص شکستگی آرنج

بیمارانی که شکستگی قوزک آرنج دارند معمولاً به دلیل درد شدید آرنج و ناتوانی در حرکت دادن آن، بلافاصله به اتاق اورژانس منتقل می‌شوند.برای تشخیص و تأیید شکستگی آرنج توسط اشعه‌ی ایکس، از آن عکسی گرفته می‌شود. در این تصویر می‌تواند شکستگی‌ها یا دررفتگی‌های بخش‌های دیگر دست را نیز مشخص کرد.

درمان شکستگی آرنج

درمان شکستگی آرنج بر اساس محل شکستگی و سن شخص تحت درمان، متفاوت است.درمان شکستگی انتهای ناحیه‌ی پایینی استخوان هومرسگچ گیری یا آتل بندی. شکستگی‌های که در آن‌ها استخوان جابه‌جا نشده یا اصطلاحاً مو برداشته‌اند را می‌توان با گچ گرفتن و یا حتی یک آتل بندی ساده به مدت ۳ تا ۴ هفته درمان کرد، بعد از آن ببه منظور جلوگیری از خشک شدن مفصل آرنج، باید هر چه زودتر فیزیوتراپی را شروع کرد.جراحی شکستگی‌هایی که در آن‌ها استخوان جابه‌جا شده است، برای بیماران بزرگسالی که جوان و پرتحرک هستند، مناسب است.درمان شکستگی آرنج افراد سالمند. ولی شکستگی آرنج در افراد سالمندی که زمین‌گیر هستند و نیاز به کمک دیگران دارند و یا کسانی که دچار بیماری‌هایی مثل سکته dh نارسایی‌های قلبی شده‌اند که انجام عمل جراحی برای آن‌ها مناسب نیست، درمان‌ آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• یک دوره‌ی کوتاه استراحت به مدت چند روز در آتل یا گچ
• استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب برای کاهش درد و تورم
• بعد از گذشت چند روز برای جلوگیری از خشک شدن آرنج می‌توانیم فیزیوتراپی راشروع کنیم، بدون اینکه در مورد جوش خوردن محل شکستگی نگرانی داشته باشیم.

درمان شکستگی قوزک آرنج

به منظور جلوگیری از حرکت آرنج، از روش گچ‌گیری استفاده می‌شود. تمامی شکستگی‌هایی که استخوان‌ها در آنها جابه‌جا نشده‌اند، می‌توانند با ثابت سازی و بی‌حرکت کردن آرنج با استفاده از گچ‌گیری و آتل بندی به مدت ۳ هفته درمان شوند. در این دوره، آرنج باید در زاویه‌ی ۴۵ درجه خمیده و ثابت نگه داشته شود. بعد از ۷ تا ۱۰ روز، تصویر رادیوگرافی از آرنج گرفته می‌شود تا وضعیت شکستگی تشخیص داده شود. سپس پس از سه هفته، گچ برداشته شده و به جای آن از بریس استفاده می‌شود. بریس باید از حرکت بیش از ۹۰ درجه در آرنج جلوگیری کند. در بیماران سالمند (با بیش از ۶۰ سال سن)، به جای گچ، آرنج در آتل نگهداری می‌شود. یک بانداژ نرم کرپ به آرامی دورتادور آرنج پیچیده می‌شود و بیمار مسکن‌های ضد درد می‌گیرد. هنگامی که درد کاهش یابد، بریس به آرنج حرکات آرام و ملایم داده می‌شود و پس از جوش خوردن شکستگی، بریس برداشته می‌شود. اگر تثبیت آرنج با جراحی لازم باشد، مراجعه به جراح متخصص آرنج الزامی است. معمولاً برای درمان شکستگی قوزک آرنج زمانی جراحی نیاز است که:

• شکستگی از محل خود خارج شده (“جابه‌جا شده”) باشد.
• شکستگی “باز” باشد(یعنی تکه‌های استخوان پوست را پاره کرده‌ باشند).

تکنیک جراحی

در این حالت عموماً جراح شکافی در پشت آرنج ایجاد خواهد کرد و سپس تکه‌های استخوان در کنار هم قرار می‌دهد. روش‌های مختلفی برای در کنار هم قرار دادن دوباره‌ی استخوان‌ها در محل خودشان وجود دارد، از جمله استفاده از:

• پین‌ها/مفتول‌ها
• فقط پیچ
• پیچ و پلاک
• بخیه (“کوک”) در استخوان یا تاندون

درمان شکستگی سر استخوان رادیال

شکستگی‌های نوع اول با گچ‌ گیری به مدت یک هفته و استفاده از دارو‌های ضد التهاب، درمان می‌شوند. بعد از یک هفته گچ باز شده و یک آتل قابل تعویض جایگرین آن می‌شود.شکستگی‌های نوع دوم به وسیله‌ی جراحی و استفاده از یک قطعه‌ی مکانیکی درمان می‌شوند. در طول جراحی تکه‌های شکسته شده‌ی استخوان با پیچ تنظیم و سر جایشان ثابت می‌شوند. ولی شکستگی نوع اول بدون استفاده از قطعه‌ی مکانیکی درمان می‌شود.نوع سوم شکستگی‌ها با برش و برداشتن سر استخوان زند زبرين‌ (رادیوس) درمان می‌شوند ولی با قطع سر استخوان، دیگر امکان نوسازی و احیای دوباره‌ی سر استخوان رادیال، وجود ندارد. مواردی که مشکوک به آسیب اسکس لوپرستی (Essex-Lopresti) باشد و یا اگر از جزء موارد “در رفتگی خلفی آرنج” یا “شکستگی زائده‌ی منقاری شکل ” باشد، باید از برش و برداشتن سر استخوان اجتناب کرد.برش و برداشتن سر استخوان در این دست از بیماران می‌تواند باعث انتقال مشکل به‌سمت بالای استخوان رادیوس و سپس باعث ناپایداری مفصل آرنج شده، و به همین ترتیب مشکل به جاهای دیگر نیز سرایت می‌کند. در این چنین موارد مشکوکی بهتر است برش و برداشتن سر استخوان –برای حصول اطمینان- چند ماه به تأخیر بیفتد.