فهرست مطالب
گاهی اوقات، در نتیجه ضربه به استخوان بازو (گوی) یا گلنوئید (کاسه) در مفصل شانه، شکستگی ایجاد می‌شود. بیشتر این آسیب‌دیدگی‌ها معمولاً بدون نیاز به جراحی و با نتایج مطلوب و درمانی دراز مدت قابل بهبود هستند. با این حال، برخی شکستگی‌ها نیاز به جراحی برای درمان دارند، زیرا عدم درمان آن‌ها ممکن است منجر به بروز آرتریت (التهاب مفصل) شود. همچنین، برخی از این شکستگی‌ها بدون جراحی، احتمال بهبودی کمتری دارند و در صورت بهبود، استخوان‌های شکسته در وضعیت نادرستی همواره جوش می‌خورند.
ما در تشخیص و درمان انواع مختلف عارضه‌های ارتوپدی مانند شکستگی ترقوه، سر استخوان بازو و کتف پیشرو هستیم. دکتر وریانی متخصص ارتوپدی و دارای سال‌ها تجربه تخصصی در این حوزه بوده و با استفاده از دانش و آموزش‌های پیشرفته خود، درمان مناسبی را برای رفع مشکل شما طراحی خواهد کرد.
برای گرفتن نوبت با ما تماس بگیرید. شماره‌های تماس:
انواع شکستگی‌های شانه
شکستگی‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- جابجا شده
- جابجا نشده
خوشبختانه نزدیک به ۸۰% از شکستگی‌های شانه جابجا نشده هستند. در این حالت قطعات استخوان نزدیک به موقعیت آناتومیک خود باقی می‌مانند و درمان تنها شامل بی‌حرکت‌سازی استخوان‌های مفصل با یک بند دور گردن تا زمان بهبودی می‌شود. اکثرا شکستگی استخوان شانه در ظرف حدود شش هفته بهبود می‌یابند.
حدود ۲۰% از شکستگی‌های شانه جابجا شده بود و برای قرار گرفتن استخوان‌های شانه در موقعیت صحیحشان به نوعی دستکاری نیاز دارند.
گاهی اوقات همزمان با شکستگی، عضلات روتاتور کاف نیز آسیب دیده یا پاره می‌شوند. این وضعیت، درمان را پیچیده‌تر می‌کند.
علل شکستگی شانه
شکستگی‌های ترقوه یا سر استخوان بازو می‌توانند به دلیل ضربه مستقیم ناشی از سقوط، برخورد یا حوادث رانندگی بروز کنند.
استخوان کتف، به دلیل محافظت شدن توسط قفسه سینه و عضلات اطراف آن به راحتی نمی‌شکند. بنابراین، علت شکستگی ترقوه معمولاً به دلیل ضربات شدید، مثل برخوردهای ناشی از حوادث رانندگی در سرعت‌های بالا اتفاق می‌افتند. اغلب شکستگی‌های کتف با آسیب‌دیدگی قفسه سینه مرتبط هستند.
علائم شکستگی شانه
شکستگی‌های مختلف شانه علائم تقریباً متفاوتی دارند. اما این شکستگی‌ها یک سری علائم عمومی دارند که عبارتند از:
- درد
- ورم و کبودی
- ناتوانی در حرکت دادن شانه
- احساس ساییدگی هنگام حرکت دادن شانه
- بد شکلی (شکل محل شکستگی طبیعی به نظر نمی‌رسد)
شکستگی ترقوه
- ورم در نزدیکی میانه‌ی ناحیه استخوان ترقوه
- وجود یک برآمدگی که در حقیقت برجستگی سر شکسته یک استخوان در زیر پوست است.
- محدود شدن دامنه حرکتی شانه، که البته در شکستگی‌های سر استخوان بازو این محدودیت بیشتر است.
شکستگی سر استخوان بازو
- ورم شدید شانه
- درد شدید
- دامنه حرکتی شانه نیز بسیار محدود است.
شکستگی کتف
- درد
- ورم
- کبودی شدید در اطراف تیغه شانه
جدا شدن شانه (جدا شدن مفصل آکرومیوکلاویکولار)
- درد بالای شانه
- برآمدگی در بالای شانه
- احساس اینکه چیزی به زیر پوست بالای شانه چسبیده و آن را به طرف بالا فشار می‌دهد.
درمان انواع شکستگی‌های شانه
شکستگی‌های ترقوه
اکثر شکستگی‌های ترقوه را می‌توان بدون جراحی درمان کرد. جراحی برای شکستگی‌های مرکبی که در آن‌ها استخوان از پوست بیرون می‌زند یا به شدت از جای خود خارج می‌شود ضروری است. عموماً درمان شکستگی ترقوه با جراحی شامل ترمیم شکستگی با قرار دادن میله یا پیچ و صفحه‌های فلزی در داخل استخوان است.
شکستگی‌های سر استخوان بازو
اکثر شکستگی‌های سر استخوان بازو، در صورتی که قطعات استخوان جابجا نشده باشند، بدون جراحی قابل درمان هستند.
معمولاً، اگر قطعات استخوان از جای خود حرکت کنند، جراحی ضروری می‌شود. عموماً در این جراحی یا قطعات شکسته با استفاده از صفحات فلزی، پیچ یا پین تثبیت می‌شوند و یا مفصل شانه تعویض می‌شود.
شکستگی‌های کتف
اکثر شکستگی‌های کتف بدون جراحی قابل درمان هستند. درمان این شکستگی‌ها شامل بی‌حرکت‌سازی شانه با بند دور گردن یا ثابت کننده شانه، گذاشتن یخ و مصرف مسکن است. بیمار، برای اطمینان از عدم وجود آسیب‌دیدگی‌های اضافی معاینه می‌شوند.
حدود ۱۰ تا ۲۰% از شکستگی‌های کتف به جراحی نیاز دارند. معمولاً شکستگی‌هایی نیازمند جراحی هستند که در آن‌ها قطعاتی از شکستگی‌ها جدا شده یا ترقوه نیز شکسته است. در اینجا جراحی شامل تثبیت قطعات شکسته با صفحات فلزی و پیچ است.
جدا شدن شانه (جدا شدن آکرومیوکلاویکولار)
درمان جداشدگی‌های شانه بر مبنای شدت آسیب‌دیدگی، جهت جداشدگی و شرایط فیزیکی بیمار بستگی دارد.
معمولاً جداشدگی‌هایی که شدت کمتری دارند بدون جراحی درمان می‌شوند.
جدا شدن‌های شدید در جهت بالا یا دررفتگی‌‌ها در جهات رو به عقب یا پایین اغلب نیازمند جراحی هستند. در اینجا جراحی شامل ترمیم رباط‌ها است.
اغلب، ورزشکاران حرفه‌ای و کارگران با جراحی درمان می‌شوند، البته اغلب نتیجه کار غیرقابل پیش‌بینی است.
گزینه‌هایی درمانی موجود کدامند؟
غیرجراحی
برای درمان به جابجا نشده تنها نیاز است شانه با استفاده از بند دور گردن ثابت نگه‌داشته شود، آن هم تا زمانی که استخوان‌ها آنقدر بهبود بیابند که شانه راحت بوده و بتوان آن را بدون خطر جابجا شدن قطعات شکسته استخوان حرکت داد.
بسیار مهم است که در زمانی که شانه ثابت است قابلیت خم و راست شدن آرنج، مچ و انگشتان دست حفظ شود. حرکت دادن بازو پیش از موعد مناسب باعث تأخیر در بهبودی می‌شود، البته اگر حرکت شانه بیش از اندازه کم باشد مفصل خشک می‌شود.
به منظور درمان بدون جراحی درد شانه روش های دیگری ازجمله مصرف داروی ضددرد و سرد کردن منظم منطقه آسیب‌دیده نیز وجود دارد.
جراحی
اگر قطعات استخوان‌های شکسته جابجا شوند، عمل جراحی ضروری می‌شود. در چنین عمل‌هایی قطعات با استفاده از سیم، پین، صفحات فلزی یا پیچ در کنار هم قرار داده می‌شوند.
اگر گوی سر استخوان بازو بشکند، تکه‌ای از آن جدا شود یا خرد شود، باید مفصل شانه تعویض شود.
شکستگی‌های جابجا شده اغلب نیازمند جراحی بوده و باعث آسیب‌دیدگی عضلات مجاور می‌شوند. معمولاً این وضعیت باعث بیشتر شدن درد، ضعف شانه و ناراحتی مزمن می‌شود.
جراحی چه خطراتی دارد؟
برخی از خطرات احتمالی جراحی تعویض شانه عبارتند از عفونت، مشکلات التیام زخم، خونریزی و آسیب به اعصاب و رگ‌های نزدیک شکستگی. گاهی اوقات شانه خیلی سفت می‌شود. در برخی موارد، شکستگی بهبود نیافته به جراحی دیگری نیاز می‌شود.
بعد از جراحی چه خواهد شد؟
مطمئن خواهیم شد که شما احساس راحتی کرده و دردتان به اندازه کافی تسکین می‌یابد. شما نسخه و دستورالعمل‌های لازم را دریافت کرده و بازویتان در یک بند دور گردن قرار می‌گیرد. جراح و/یا فیزیوتراپ به شما خواهند گفت که به تمرینات ورزشی نیاز دارید یا خیر.
دوره بهبودی از عمل چقدر طول می‌کشد؟
اغلب، این موضوع به شدت آسیب اولیه بستگی دارد. به مدت ۵ تا ۱۰ روز برای لباس پوشیدن، حمام کردن، شست‌وشو و غذا خوردن به کمک نیاز خواهید داشت. همچنین برای حفظ راحتیتان باید به اندازه کافی داروی مسکن داشته باشید.
پزشک برای بررسی پیشرفت درمان عکس‌های رادیولوژی شانه‌تان را ارزیابی کرده و شما را معاینه می‌کند. بازگشت به کار برای کسانی کار اداری دارند زودتر از صاحبان مشاغل کارگری خواهد بود.
راهنمای تمرینات بعد از جراحی شانه
حرکت پاندول دایره‌وار
- بایستید و از کمر ۹۰ درجه خم شوید؛ از یک میز به عنوان تکیه‌گاه استفاده کنید.
- بدن را با یک حرکت دایره‌ای تکان دهید تا دستتان ۱۰ بار در جهت عقربه‌های ساعت به شکل دایره‌ای حرکت کند. دست را ۱۰ بار هم در جهت خلاف عقربه ساعت بچرخانید.
خم کردن شانه (با کمک دست دیگر)
انگشتان دو دست را در هم قلاب کنید و دست‌ها را بالای سر ببرید. تا حد ممکن آرنج‌ها را صاف نگه‌دارید. این حرکت را می‌توان در حالت خوابیده (شکل A) یا نشسته (شکل B) انجام داد.
چرخش شانه با کمک یک تکیه‌گاه
آرنج را پایین و تیغه‌های شانه‌ها را پایین و نزدیک به هم نگه‌دارید. ساعد دست را با حالت لغزش به نزدیک کرده و از آن دور کنید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
تمرین بالا رفتن (فعال)
در حالی که آرنجتان صاف است، انگشتان دست را مانند حالت راه رفتن روی دیوار یا چارچوب در تا حد ممکن بالا ببرید و ۱۰ ثانیه نگه‌دارید. این حرکت را ۳ بار تکرار کنید.
چرخش داخلی شانه (فعال)
دستتان را پشت کمر قرار داده و به طرف دست دیگر ببرید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
خم کردن شانه (فعال)
دستتان را به طرف سقف بالا ببرید و آرنج را صاف نگه‌دارید. ۱۰ ثانیه نگه‌دارید. حرکت را سه بار تکرار کنید.
دور کردن شانه از بدن (فعال)
در حالی که آرنج صاف و کف دست رو به پایین است، دست را به حالت کاملاً افقی باز کنید. مراقب باشید بدن را کج نکرده و شانه‌ها را بالا نبرید. ۱۰ ثانیه نگه‌دارید. حرکت را ۳ بار تکرار کنید.
اکستنشن شانه (ایزومتریک)
پشت به دیوار بایستید و دست‌ها را در طرفین بدن نگه‌دارید. در حالی که آرنج‌ها را صاف نگه داشته‌اید، دست‌ها را به طرف دیوار فشار دهید. این حالت را پنج ثانیه نگه‌دارید و سپس دست‌ها را شل کنید. حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
چرخش بیرونی شانه (ایزومتریک)
طوری بایستید که طرف آسیب‌دیده بدن در مقابل دیوار قرار بگیرد. آرنج را ۹۰ درجه خم کنید. بازو را به دیوار فشار دهید. این حالت ۵ ثانیه نگه‌داشته و سپس دست را شل کنید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
چرخش داخلی شانه (ایزومتریک)
در کنار نبش دیوار یا یک چارچوب در بایستید. آرنج دست آسیب‌دیده را ۹۰ درجه خم کرده و ساعد دست را روی دیوار کناری بگذارید. دستتان را به طرف دیوار فشار دهید. این حالت ۵ ثانیه نگه‌داشته و سپس دست را شل کنید. حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
چرخش داخلی شانه
آرنج را در حالت ۹۰ درجه نگه‌دارید و در حالی که وزنه سبکی را در دست دارید، دستتان را به طرف شکمتان بالا بیاورید و به آرامی آن به حالت اولیه برگردانید. حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
چرخش بیرونی شانه
آرنج را ۹۰ درجه خم کرده و آن در همان حالت در کنار بدن نگه‌دارید. حالا، در حالی که یک وزنه سبک در دست دارید، دستتان را بلند کرده و از شکمتان دور کنید و به آرامی به حالت اولیه برگردانید. حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
نزدیک کردن شانه (ایزومتریک)
یک بالش کوچک را زیر بغل گذاشته و بازویتان را روی آن فشار دهید و ۵ ثانیه نگه‌دارید. حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
دور کردن شانه (ایزومتریک)
با حرکت دادن دست به پهلو در مقابل حرکت رو به بالا مقاومت کنید و بازویتان را به پشت یک صندلی فشار دهید و ۵ ثانیه نگه دارید. حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
