فهرست مطالب
درد جلوی زانو، یکی از شایع‌ترین انواع زانو درد است. درد جلوی زانو می‌تواند علل مختلفی داشته باشد، اما چند علت معدود هستند که در اکثریت مواقع موجب بروز اغلب مشکلات می‌شوند. درد جلوی زانو می‌تواند در هر سنی بروز کند و درمان درد جلوی زانو معمولا با درمان‌های غیرجراحی و توان‌بخشی امکان پذیر است.
اگر درد در ناحیه جلو و کشکک زانو تا جایی که قادر به انجام فعالیت‌های روزانه خود نباشید، ادامه پیدا کند، حتما به پزشک و متخصص ارتوپد مراجعه کنید .دکتر وریانی فوق تخصص ارتوپدی و تخصص در بیماری‌های زانو روش‌های مختلف و موثری را در تشخیص و درمان مشکل شما به کار خواهد گرفت.
شماره‌های تماس :
علت‌ها و دلایل
آسیب‌های زانو می‌تواند بر اثر یک حادثه و یا بر اثر استفاده بیش از حد از زانو (فشار آوردن به زانو) ایجاد شود:
- افتادن روی زمین با جلوی زانو یا وارد شدن ضربه شدید به کشکک زانو (برای مثال برخود شدید زانو با داشبورد در یک تصادف رانندگی)
- افزایش ناگهانی شدت، مدت زمان یا تناوب تمرینات ورزشی.
- شروع کردن یک فعالیت ورزشی جدید، خصوصا ورزش‌هایی که لازمه‌ی آن دویدن و پریدن است.
- خم کردن زانو‌ها و بلند شدن روی زانو‌ها به صورت مکرر.
کودکان، در طی سنین رشد بسیار در برابر صدمات صفحات رشد استخوانی، آسیب‌پذیر هستند و این صدمات می‌توانند موجب تغییر در نحوه شکل‌گیری استخوان‌ها یا عضلات شده و منجر به درد جلوی زانو شوند. بنابراین در هر سنی، درد جلوی زانو می‌تواند در نتیجه‌ی نحوه‌ی شکل‌گیری استخوان‌ها در سنین رشد باشد. ممکن است شما به یکی از مشکلات زیر دچار باشیذ:
- کشکک زانویتان بالاتر یا پایین‌تر جای نرمال قرار دارد، زانوهایتان ضربدری است یا کف پایتان صاف است.
- عضلات همسترینگ (عضله بزرگی که در پشت ران قرار دارد) یا عضلات چهارسرران شما (عضلات بزرگی که در جلوی ران قرار دارد) کوتاه یا بیش از حد منقبض هستند و یا عضلات یا تاندون‌های ساق پای شما بیش از حد منقبض هستند.
- عضلات چهار سر ران شما به طور کامل شکل نگرفته‌اند.
علائم و نشانه‌ها
علائم و نشانه‌های هر شخص به نوع آسیب‌دیدگی او بستگی دارد. علائم سندرم پتلافمورال (درد بین کشکک زانو و استحوان بالای زانو) عبارتند از:
- شما روی، زیر یا اطراف کشکک زانوی خود احساس درد می‌کنید.
- معمولا در حین یا بعد از فعالیت‌های پرفشار مانند دویدن، پریدن، بالا رفتن از پله‌ها یا بلند شدن‌های مکرر روی زانو، علائم شما به تدریج ایجاد می‌شوند و شدت می‌گیرند.
- ممکن است اطراف کشکک زانوی شما کمی متورم باشد.
- معمولا بعد از بلند شدن از حالت نشسته (خصوصا اگر زانویتان خم بوده باشد) در زانوی خود احساس خشکی می‌کنید.
- ممکن است درد زانوی شما در حالت خمیده، مانند وقتی که پاهای خود را روی هم می‌گذارید و می‌نشینید، بیشتر شود.
- شما گاهی از اطراف کشکک زانوی خود صدای تق‌تق می‌شنوید.
- ممکن است در هنگام انجام فعالیت‌هایی که بر روی زانو فشار می‌آورد، احساس کنید که زانویتان خالی می‌کند.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت بروز یکی از مشکلات یا شرایط زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- شما درد شدیدی دارید و زانویتان متورم و سرخ است و در زانوی خود احساس گرما می‌کنید، خصوصا اگر این علائم بعد از آسیب‌دیدگی بروز کند.
- بعد از آسیب‌دیدگی زانو، نمی‌توانید زانوی خود را خم یا راست کنید.
- شما بعد از یک آسیب‌دیدگی، به شدت در زانوی خود احساس ضعف می‌کنید، خصوصا در هنگامی‌که می‌خواهید زانوی خود را صاف کنید یا از پله‌ها پایین بروید.
- بعد از آسیب‌دیدگی، نمی‌توانید بر روی زانوی خود وزن بیاورید.
- هنگام آسیب‌دیدگی، یک صدای بلند از زانوی خود بشنوید یا آن را حس کنید.
- احساس می‌کنید زانوی شما مثل یک بادکنک ورم کرده است.
- هنگام حرکت دادن زانوی خود یا راه رفتن، صدای قیژقیژ از زانوی خود می‌شنوید (یا احساس می‌کنید در زانویتان سایش وجود دارد) و این حالت با درد همراه است.
- زمانی که بعد از آسیب‌دیدگی می‌خواهید راه بروید، زانویتان خالی می‌کند، یا قفل می‌کند یا احساس می‌کنید چیزی در زانویتان گیر می‌کند.
- بعد از آسیب‌دیدگی، دچار بی‌حسی، گزگز یا از دست دادن حس لامسه در اطراف زانو یا هر ناحیه‌ای در زیر زانو شده‌اید.
- شما کمتر از ۱۵ سال سن دارید و به علت درد زانو یا لگن در راه رفتن مشکل دارید.
تشخیص
در ابتدا، پزشک شما تمامی علائمی که ممکن است به جابهجایی کشکک زانو، پارگی عضلات چهارسر ران، بورسیت زیرکشکک زانو، تورم متوسط یا شدید زانو، قفل شدن زانو، گیر کردن چیزی در زانو یا خالی کردن زانو اشاره دارند، بررسی می‌کند.
برای تشخیص علت درد جلوی زانو، علاوه بر بررسی علائم مذکور، پزشک نیاز دارد از بیمار شرح حالی کامل دریافت کند و سوابق پزشکی او را نیز بررسی کند. علاوه بر معاینه فیزیکی، ممکن است تست‌هایی مانند رادیوگرافی با استفاده از اشعه ایکس یا اسکن ام‌آرآی تجویز شود. معاینه فیزیکی بیمار می‌تواند علت احتمالی درد زانو یا سایر علائم را مشخص کند، اما تصاویر رادیوگرافی یا اسکن ام‌آرآی با ارائه تصاویری از ساختارهای داخلی زانو، تشخیص پزشک را تایید و قطعی می‌کند.
درمان
هدف از برنامه‌ی درمانی ویژه سندرم پتلافمورال، تسکین درد زانو، بازیابی دامنه حرکتی و قدرت زانو می‌باشد. در اغلب موارد می‌توان با روش‌های غیرجراحی، سندرم پتلافمورال را با موفقیت، درمان کرد.
درمان‌های غیر جراحی
علاوه بر اصلاح فعالیت‌ها، متد RICE ( استراحت، یخ گذاشتن، فشار دادن و بالا بردن عضو آسیب‌دیده) و تجویز داروهای ضدالتهاب، ممکن است پزشک شما درمان‌های زیر را تجویز کند:
تمرینات فیزیوتراپی. تمرینات خاصی می‌توانند در افزایش قدرت، استقامت و دامنه‌ی حرکتی زانوی شما بسیار مفید و موثر باشند. به خصوص، تقویت کردن و افزایش انعطاف‌پذیری عضلات چهارسرران از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که این عضلات مهمترین عامل ثبات کشکک زانو هستند. ممکن است برخی تمرینات نیز برای افزایش قدرت عضلات شکم و کمر شما نیز توصیه شوند.
استفاده از ارتز (کفی طبی). کفی‌های طبی مخصوص می‌تواند موجب اصلاح راستای صحیح پا و مچ پا و ایجاد ثبات در پاها شوند و بدین طریق فشار مضاعف وارد شده به مفاصل پایینی در پاها را برطرف کنند. کفی‌های طبی را می‌توانند به صورت سفارشی ساخته شوند و یا به صورت آماده خریداری شوند.
روش‌های جراحی
به ندرت پیش می‌آید که برای درمان سندرم پتلافمورال، نیاز به انجام جراحی باشد و تنها در مواردی جراحی صورت می‌گیرد که آسیب‌دیدگی زانو بسیار شدید باشد و به درمان‌های غیرجراحی پاسخ ندهد. روش‌های درمانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
آرتروسکوپی. در حین جراحی آرتروسکوپی، جراح شما یک لوله‌ی باریک که درون آن وسایل جراحی و یک دوربین کوچک قرار دارد را به داخل زانوی شما می‌فرستد (نام این وسیله آرتروسکوپ است). به کمک دوربین داخل آرتروسکوپ، تصاویر فضای داخل زانو روی مانیتور نمایش داده می‌شود و جراح با نگاه کردن به این تصاویر و با استفاده از وسایل جراحی بسیار ظریف، عمل جراحی را انجام می‌دهد.
در صورتی که کوتاه بودن رتینوکولوم جانبی موجب کشید شدن کشکک زانو به کنار می‌شود، ممکن است پزشک شما انجام جراحی آزادسازی جانبی کشکک را پیشنهاد دهد. در این جراحی، در تاندون جانبی که به کشکک متصل است برش‌هایی ایجاد می‌شود.
- جراحی دبریدمان: در برخی موارد می‌توان با خارج کردن غضروف مفصلی آسیب‌دیده از سطح داخلی کشکک زانو، موجب بهبودی درد بیمار شد.
- آزادسازی جانبی کشکک زانو: در صورتی که تاندون رتینوکولوم جانبی به حدی کوتاه یا منقبض است که موجب کنار کشیده شدن کشکک از جای خود می‌شود، با انجام جراحی آزادسازی جانبی کشکک می‌توان بافت این تاندون را کمی شل کرد تا کجی و انحراف کشکک زانو برطرف شود.
- انتقال توبرکل تیبیا (برجستگی استخوان درشت نی): در برخی موارد لازم است از طریق جابهجایی تاندون کشکک زانو و بخشی از توبرکل تیبیا، موقعیت و راستای قرارگیری کشکک زانو اصلاح شود.
برای انجام این متد جراحی، لازم است که جراحی به روش معمول (جراحی باز) انجام شود. جراح در ابتدا به طور کامل یا جزئی، توبرکل تیبیا را جدا می‌کند و بدین ترتیب می‌توان تاندون متصل به این استخوان را به سمت داخل مفصل زانو جابه‌جا کرد. سپس استخوان جدا شده، با استفاده از پیچ در جای جدید خود وصل می‌شود. در اغلب موارد، انجام دادن این جابهجایی موجب می‌شود که کشکک زانو در جای خود بهتر حرکت کند.
پیشگیری
- انجام ورزش به صورت منظم که موجب تقویت عضلات اطراف زانو می‌شود و همچنین باعث می‌شود که وزن شما بالا نرود و بدین ترتیب از آسیب‌دیدگی و تورم زانو پیشگیری می‌شود.
- انجام دادن تمرینات کششی به طور منظم که بر کشش لگن، ران و مچ پا تمرکز دارد و از بروز آسیب‌های زانو پیشگیری می‌کند.
- اجتناب از ایجاد تغییرات ناگهانی در تمرینات یا فعالیت‌های ورزشی.
