نوروما به ضخیم شدن بافت عصبی گفته میشود که میتواند نقاط مختلفی از بدن را درگیر کند. شایعترین نورومای پا نورومای مورتون است که بین انگشت سوم و چهارم پا بروز مییابد و گاهی با اصطلاح نورومای اینترمتاتارسال، در محل برجستگی کف پا بین استخوانهای کف پا یا متاتارسال، نیز خوانده میشود. این نوع درد، مورمور یا گزگز در محلهای دیگری از کف پا نیز حس میشود. نورومای مورتون پیآمد فشردگی و تحریک عصب است. عصب در اثر تحمل فشار بزرگ میشود و در نهایت دچار آسیبدیدگی دائمی میشود.
دکتر وریانی طرح درمانی ویژه را برای دستیابی به بهترین نتیجه از درمان نورومای مورتون (گزگز بین انگشتان پا) یا فاسئیت پلانتار (التهاب آرنگ کف پا) ارائه میدهند. دکتر وریانی از ترکیب مناسبی از روشهای پیشرفته، درمان دارویی و فیزیوتراپی بهره میگیرند و در صورت لزوم، جراحی را به عنوان آخرین راهکار برای موفقیتآمیز بودن درمان انجام میدهند. دکتر وریانی نهایت سعی خود را به کار میبرند تا نورومای مورتون را با مناسبترین روشهای غیرجراحی درمان کنند و صرفاً در صورت کارآمد نبودن روشهای غیرجراحی به جراحی روی میآورند. از آنجایی که تمام عملهای جراحی عوارض خاصی را به دنبال دارند، دکتر وریانی طیف گستردهای از عملها را با استفاده از اولتراسوند انجام میدهند. با این حال عمل جراحی در صورت نامناسب بودن روشهای غیرجراحی یا واکنش نشان ندادن بیمار به آنها توصیه میشود. برای دریافت اطلاعات بیشتر و تعیین وقت میتوانید با شماره ۰۲۱۲۲۹۲۳۷۱۱ تماس حاصل فرمایید.
علل
هر عاملی که باعث فشردگی یا تحریک عصب شود، میتواند منجر به ایجاد نورومای مورتون شود. یکی از علتهای شایع گزگز بین انگشتان پا، استفاده از کفشهایی با پنجه باریک یا پاشنه بلند است که باعث فشرده شدن انگشتان پا در کفش میشود. افرادی که دارای بدشکلیهای خاص پا مانند قوز شست پا (بونیون)، انگشت چکمشی، کف پای صاف یا انعطاف بیش از حد کف پا هستند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به نورومای مورتون قرار دارند. فعالیتهایی مانند دویدن یا دو و میدانی که تحریک مکرر برجستگی کف پا را دربر میگیرد، نیز میتواند عامل ابتلا به نورومای مورتون باشد. همچنین ضربه یا صدمه در این ناحیه نیز ممکن است منجر به ابتلا به نورومای مورتون شود.
علائم
یک یا چند مورد از علائم زیر در صورت ابتلا به نورمای مورتون در محل آسیب دیدن عصب بروز مییابد:
- گزگز، سوزش یا بیحسی
- درد
- حس کردن چیزی داخل توپی کف پا
- حس کردن وجود داشتن چیزی داخل کفش یا جوراب
نورومای مورتون غالباً طبق الگوی زیر پیشرفت میکند:
- شروع تدریجی علایم: علائم ابتدا هر از گاه زمان پوشیدن کفشهایی با پنجه تنگ یا انجام فعالیتهای تشدید کننده علائم بروز مییابد.
- علائم موقتاً با درآوردن کفش، ماساژ دادن کف پا یا خودداری از انجام فعالیتهای تشدید کننده علائم یا کفشهای ناراحت برطرف میشود.
- علائم به مرور وخیمتر میشود و به مدت چند روز یا چند هفته استمرار دارد.
- علایم با بزرگ شدن نوروما تشدید میشود و تغییرات موقتی عصب دائمی میشود.
تشخیص
جراح پا و مچ پا با دقت سابقه بروز علائم را بررسی میکند و معاینه کاملی انجام میدهد تا بتواند عارضه را به درستی تشخیص دهد. او در حین معاینه سعی میکند تا علائم را با دستکاری پا تولید کند و آزمایشهای تصویربرداری نیز برای تایید تشخیص انجام میشود.
در مرحله اولیه، بهتر است که فرد با بروز علائم به متخصص مراجعه کند. تشخیص زودهنگام نورومای مورتون میتواند نیاز به درمانهای تهاجمیتر را کاهش دهد و احتمال نیاز به جراحی را از بین ببرد.
درمان غیرجراحی
جراح پا و مچ پا پیش از تهیه طرح درمانی مدت ابتلا به نورومای مورتون و مرحله عارضه را تعیین میکند. رویکرد درمانی مناسب با توجه به شدت مشکل انتخاب میشود. در ادامه روشهای درمان نورومای خفیف تا متوسط را توضیح میدهیم.
کفی (پدگذاری)
با گذاشتن کفی از قوس متاتارسال (کف پا) حمایت میشود و فشار روی عصب و فشردگی هنگام راه رفتن کاهش مییابد.
کمپرس یخ
گذاشتن کیسه یخ روی ناحیه آسیبدیده ورم را کمتر میکند.
ارتز
جراح متخصص پا و مچ پا استفاده از وسایل ارتزی را برای کاهش فشار و برداشتن فشار از روی عصب توصیه میکند. پدها و کفیهای سفارشی با بالا بردن و جدا کردن استخوانها تحریک را از بین میبرد و فشار روی عصب را کاهش میدهد.
تغییر و تعدیل فعالیتها
باید تا زمان بهبود عارضه از انجام فعالیتهایی خودداری کرد که فشار مکرری را به نوروما تحمیل میکند.
تعویض کفش
کفشهایی بپوشید که پنجه بازتری دارد و کفشهای پاشنه بلند و با پنجه باریک را کنار بگذارید. کفشهای با پنجه پهنتر، پاشنه کوتاهتر و کفی نرم را جایگزین کفشهای پشانه بلند و تنگ کنید. استخوانها در این کفشها میتوانند از هم فاصله بگیرند و با کم شدن فشار روی عصب فرصت لازم برای التیامبخشی فراهم میآید.
دارو
مصرف داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs) مانند ایبوپروفن به تسکین درد و التهاب کمک میکند.
تزریق
کورتیزون، داروهای بیحسی یا دیگر عاملها با هدف از بین بردن درد، مورمور و گزگز بین انگشتان تزریق میشود. یک یا دو بار تزریق کورتیکواستروئید ورم و التهاب عصب را کاهش میدهد.
زمان ضروری شدن جراحی
انجام جراحی به بیمارانی توصیه میشود که به روشهای درمانی غیرجراحی واکنش مناسب نشان ندادهاند. دکتر وریانی بهترین روش را با توجه به شرایط بیمار انتخاب میکنند. مدت دوران بهبود به عمل انجام شده بستگی دارد.
در روش متداول جراحی عصب مشخص و از مبدأ تحریک یا آسیب دیدگی قطع میشود. برای این کار معمولاً برشی روی پا ایجاد میشود، البته جراح گاهی برش را روی کف پا ایجاد میکند.
ایجاد برش روی کف پا
در روش خارج گردن عصب از راه برش پلانتار یا روی کف پا زخم دردناکی روی ناحیه تحمل وزن باقی میماند. به همین دلیل برخی جراحان ترجیح میدهند برش را روی پا ایجاد کنند.
ایجاد برش روی پا
چنانچه نوروما از راه برش روی پا خارج شود، توانبخشی بهتر و زخم کمتر مسئلهساز خواهد بود. باقی ماندن بیحسی پس از جراحی از عوارض این روش به شمار میرود.
بیحسی فضای شبکهای پس از بریدن نورما طبیعی است، اما اکثر بیماران متوجه از دست دادن حس در این نقطه نمیشوند. باقیمانده نورومای قطع شده معمولاً مشکلی را ایجاد نمیکند، اما برخی بیماران دچار درد شدید میشوند.
مراقبتهای بلندمدت
چه درمان غیرجراحی چه عمل جراحی برای درمان نورمای مورتون انجام شده باشد، دکتر وریانی توصیههایی را برای مراقبت بلندمدت به بیماران ارائه میدهند تا از بروز مجدد علائم جلوگیری شود. پوشیدن کفش مناسب و تغییر فعالیتها به منظور کاهش فشار مکرر روی کف پا از مهمترین این توصیهها به شمار میآید.