از آرتروپلاستی کامل مچ پا (تعویض کامل مفصل مچ پا) برای درمان بی‌حرکتی و درد شدید مرحله آخر آرتروز، که به هیچ یک از درمان‌های غیرجراحی جواب نداده است، استفاده می‌شود. جراحی تعویض مفصل مچ پا با هدف از بین بردن درد و افزایش تحرک مفصل مچ پا انجام می‌شود.
دکتر وریانی جراح ماهری است که می‌تواند به شما در مدیریت آرتروز مچ پایتان کمک کند. ایشان در زمینه انجام جراحی تعویض مچ پا و نیز رفع هرگونه عوارض احتمالی این عمل تجربه زیادی دارد. با ما از طریق ۰۲۱۲۲۹۲۳۷۱۱ تماس بگیرید.
علل
عموماً، جراحان توصیه می‌کنند که در مرحله پیشرفته‌ی آرتروز شدید که به درمان‌های محافظه‌کارانه مانند داروها یا تزریقات پاسخ نمی‌دهد، جراحی آرتروپلاستی مفصل مچ پا را در نظر بگیرید. آرتروز یک اصطلاح کلی است که به گروه گسترده‌ای از بیماری‌های فرساینده سطح مفصل اشاره می‌کند.
سطح مفصل با یک لایه نرم از غضروف پوشیده شده است که به مفصل امکان حرکت بی‌درد می‌دهد. این لایه ممکن است به دلایل مختلفی فرسوده و ساییده شود. با ساییدگی غضروف مفصل، انتهای استخوان‌ها به یکدیگر تماس می‌یابند و این باعث بروز درد می‌شود. عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند منجر به بروز آرتروز شوند.
علل بروز آرتروز
- بیماری‌های التهابی مانند روماتیسم مفصلی
- ساییدگی و فرسودگی مفصل
- بروز ناهنجاری‌های مچ پا می‌تواند باعث آرتروز زودرس شود.
- تروما (شکستگی)
- افزایش فشار ناشی از استفاده بیش از حد
- نکروز آواسکولر (کاهش خونرسانی)
- عفونت
- ناهنجاری‌های بافت همبند
سایر دلایل نیاز به جراحی تعویض مفصل مچ پا عبارتند از:
- شکستگی شدید مچ پا در بیماران سالخورده مبتلا به پوکی استخوان (عارضه‌ای که باعث تحلیل حجم استخوان و در نتیجه افزایش میزان شکستی‌های استخوان می‌شود)
- تشکیل تومور یا رشد زوائدی در مفصل مچ پا
- سابقه جراحی مچ پا
جراحی تعویض مفصل مچ پا برای تمامی موارد آرتروز مچ پا مناسب نیست. در برخی موارد، فیوژن مچ پا گزینه بهتری است. جراح، بر اساس وضعیت بیمار، بهترین گزینه را برای او انتخاب می‌کند.
تشخیص
جهت تشخیص و درمان صحیح این عارضه، ضروری است که یک جراح ارتوپد متخصص قوزک و مچ پا وضعیت مچ پای بیمار را ارزیابی کند. برای تشخیص دقیق، اطلاعات جامعی درباره تاریخچه پزشکی بیمار و یک معاینه فیزیکی لازم است. همچنین، برخی آزمایشات تصویربرداری از جمله رادیولوژی (عکس‌برداری با اشعه X)، آزمایش داپلر و ام‌آرآی (آرایش تصویر با استفاده از میدان مغناطیسی) نیز ممکن است انجام شود.
روش انجام عمل
جراحی تعویض مفصل مچ پا در یک اتاق عمل استریل و تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.
مراحل جراحی عبارتند از:
- جلوی مفصل مچ پا یک برش ایجاد می‌شود.
- عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها کنار زده می‌شوند تا مفصل مچ پا در معرض دید قرار بگیرد. در اینجا دقت می‌شود تا به اعصاب آسیبی نرسد.
- سپس استخوان‌های پا از استخوان تالوس جدا می‌شوند.
- سطوح آسیب‌دیده استخوان‌های درشت‌نی و نازک‌نی در مفصل با استفاده از یک اره جراحی بریده می‌شوند تا سطح صافی برای اتصال بخش درشت نی پروتز ایجاد شود.
- سپس، جراح بالای استخوان تالوس را می‌برد تا سطح مناسبی برای جاگذاری قطعه تالوس پروتز فراهم شود.
- استخوان‌های تالوس و درشت‌نی، بسته به صلاحدید جراح، با یا بدون سیمان برای اتصال پروتز آماده می‌شوند.
- سپس، قطعات مختلف پروتز در جای خود و در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا پروتز بتواند به‌طور صحیح حرکت کند.
- بالای مفصل مصنوعی بین استخوان‌های درشت‌نی و نازک‌نی پیچ‌هایی قرار داده می‌شود تا پروتز در جای خود محکم بماند.
- از قطعه استخوان بریده شده تکه‌ای برداشته شده و بین درشت‌نی و نازک‌نی قرار داده می‌شود تا این دو به هم جوش بخورند. این کار به جلوگیری از شل شدن پروتز کمک می‌کند.
- بعد از اینکه پروتز به‌طور کامل سوار شد، دامنه حرکتی آن آزمایش می‌شود.
- سپس، جراح مفصل جدید را با محلول سالین می‌شوید.
- جراح، کپسول را با بخیه بسته، عضلات و تاندون‌ها را ترمیم کرده و پوست را بخیه می‌زند؛ معمولاً در طول این فرایند با استفاده از یک لوله مکنده هرگونه خون موجود در ناحیه تحت عمل تخلیه می‌شود.
- در پایان مچ پا باندپیچی شده و در یک اسپلینت قرار می‌گیرد.
مراقبت‌های بعد از عمل
جراح، بعد از جراحی، دستورالعمل‌هایی را بر اساس صلاحدید خود و نوع ترمیم انجام شده به شما می‌دهد.
معمولاً این دستورالعمل‌ها عبارتند از:
- احتمالاً بعد از جراحی باید ۱ تا ۲ دو روز در بیمارستان بمانید.
- دردتان با استفاده از یک دستگاه آنالژزی با کنترل بیمار و تزریق یا قرص‌های مسکن کنترل می‌شود. دستگاه آنالژزی بیمار را قادر می‌سازد تا بدون نیاز به کمک، دوز داروی مسکن دریافتی خود را تنظیم کند.
- مچ پایتان توسط یک پانسمان حجیم و یک اسپلینت ثابت نگه داشته می‌شود.
- ممکن است برای تخلیه هرگونه خون از محل برش، از یک لوله تخلیه استفاده شود. معمولاً این لوله بعد از ۱ تا ۲ دو روز برداشته می‌شود.
- مچ پا را بروی یک بالش بالاتر از سطح قلب قرار دهید و روی بانداژ کیسه یخ بگذارید؛ انجام این کارها به کاهش ورم و ناراحتی کمک می‌کند.
- تا ۶ هفته نمی‌توانید هیچ وزنی را روی مچ پایتان قرار دهید و در این مدت باید از واکر یا چوب زیر بغل استفاده کنید.
- فیزیوتراپی کمی بعد از جراحی شروع شده و تا حدود ۳ ماه ادامه می‌یابد تا مفصل مچ پا بتواند دوباره دامنه حرکتی کامل خود را به دست بیاورد.
- معمولاً، بخیه‌ها بعد از ۲ تا ۳ هفته کشیده می‌شوند.
- محل برش‌ها را خشک و تمیز نگه‌دارید. تنها بعد از برداشتن بانداژ می‌توانید دوش بگیرید، مگر آنکه جراح دستور دیگری بدهد.
- به شما دستورالعمل‌های دقیقی در مورد فعالیت‌ها و توانبخشی داده خواهد شد.
- رعایت یک رژیم غذایی سالم و نکشیدن سیگار به فرایند بهبود کمک می‌کند.
خطرها و عوارض
مانند سایر جراحی‌های بزرگ، این جراحی همراه با ریسک‌های خاصی است. با این حال، توافق بر انجام این جراحی به دلیل مزایای آن در مقابل خطرات احتمالی آن انجام می‌شود.
اغلب بیماران پس از جراحی تعویض مفصل مچ پا عوارض چندانی ندارند. با این حال، برخی از عوارض احتمالی این نوع جراحی شامل شکستگی درشت‌نی یا نازک‌نی، از بین رفتگی مفصل، آسیب به اعصاب یا رگ‌ها، تشکیل لخته خون (ترومبوز سیاهرگی عمقی)، لایه‌های پروتز که ممکن است رویه شوند، التهاب زخم، فرسودگی، عدم کاهش درد، نیاز به جراحی ترمیمی زخم، ناپایداری مفصل، خشکی یا ضعف مفصل جدید و تشکیل اسکارهای ضخیم و نازک می‌شوند.
