فهرست مطالب
پس از دررفتگی مفصل لگن، درد احساس شده بسیار شدید خواهد بود. ضربه‌ی شدید به مفصل لگن معمولاً باعث دررفتگی آن می‌شود. دررفتگی مفصل ران پس از انجام عمل تعویض کامل مفصل و یا در اثر تصادفات رانندگی شیوع زیادی دارد. دررفتگی مفصل ران، به معنی جدا شدن کامل سر استخوان ران و حفره‌ی استابولوم در استخوان لگن می‌باشد. ضربه‌ی شدید بر روی مفصل لگن و یا اندازه نبودن درست گوی و کاسه‌ی مفصل پس از انجام عمل تعویض کامل، ازجمله عواملی هستند که می‌توانند منجر به دررفتگی لگن و خارج شدن سر استخوان ران از درون کاسه‌ی مفصل (حفره‌ی استابولوم) گردند. نیمه دررفتگی لگن نیز وجود دارد که معمولاً با شکستگی‌های جزئی استخوان لگن همراه است. مفصل ران یک مفصل گوی و کاسه‌ای است که می‌تواند پا را در همه‌ی جهات مانند بالا بردن، دور کردن، پایین آوردن و نزدیک کردن، حرکت دهد.
دکتر وریانی یکی از جراحان ارتوپد ماهر است که سالانه تعداد زیادی عمل تعویض کامل مفصل را انجام می‌دهد. او به بیماران ویلچری زیادی کمک کرده است تا بتوانند با انجام عمل تعویض مفصل، بدون نیاز به کمک راه بروند.
دررفتگی مفصل ران همراه با درد شدید یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به درمان فوری دارد تا از نکروز اواسکولار جلوگیری شود. اگر خون به مفصل دررفته نرسد، ممکن است منجر به نکروز اواسکولار و درد مزمن و شدید در مفصل شود، بنابراین باید ظرف مدت ۶ تا ۸ ساعت تحت درمان قرار بگیرد.
دررفتگی ران معمولاً زمانی رخ می‌دهد که سر استخوان ران از داخل حفره استابولوم خارج می‌شود. در بیشتر بیماران، استخوان ران از مفصل لگن خارج شده و در پشت حفره استابولوم و استخوان لگن قرار می‌گیرد (دررفتگی خلفی). درد با هر حرکت فعال یا انفعالی پا، تا حد غیرقابل تحملی افزایش می‌یابد. دررفتگی لگن ممکن است با آسیب عصبی و از دست دادن مقادیر زیادی از خون و همچنین ایجاد لخته‌های خونی بزرگ همراه باشد. این لخته‌های خونی می‌توانند رشته‌های عصبی را تحت‌فشار قرار داده و منجر به ایجاد درد در محل لگن شوند.
علل دررفتگی مفصل لگن که باعث درد شدید لگن می‌شوند
دررفتگی مفصل لگن به علت ضربه
- تصادفات رانندگی
- تصادفات شغلی
- زمین خوردن
- ضربه‌ی شدید به ناحیه‌ی لگن
علل دررفتگی مفصل لگن پس از انجام عمل جراحی
- عمل تعویض کامل مفصل ران، در عرض ۲۴ هفته تا ۶ ماه پس از انجام عمل تعویض مفصل، در حدود ۱۵ درصد از بیماران به درد شدید ناشی از دررفتگی مفصل لگن مبتلا می‌شوند.
- عمل جراحی عبارت است از برداشتن سر و گردن استخوان ران و جایگزینی یک سر و گردن مصنوعی به‌جای آن بر روی استخوان ران. همچنین، درون حفره‌ی استابولوم تراشیده شده و سطح آن بازسازی می‌شود. اندازه‌ی سر استخوان ران باید مناسب بوده و درون حفره‌ی استابولوم به‌خوبی قرار بگیرد. کوچک یا بزرگ بودن کاسه‌ی استابولوم برای سر استخوان ران، می‌تواند منجر به دررفتگی و درد شدید مفصل لگن شود.
انواع دررفتگی‌های مفصل لگن
دررفتگی مادرزادیم مفصل ران
دررفتگی مادرزادی مفصل لگن به دلیل دیسپلازی سر استخوان ران و یا حفره‌ی استابولوم ایجاد می‌شود.
- در نوزادان تازه متولدشده دیده می‌شود
- در دختران شایع است
- تشخیص به موقع برای انجام درمان محافظه کارانه به همراه چند هفته ترکشن اهمیت زیادی دارد.
- راه رفتن اردک وار: اگر دررفتگی دوجانبه‌ی مفصل ران درمان نشود، زمانی که کودک شروع به راه رفتن می‌کند نحوه‌ی راه رفتن او همانند اردک خواهد بود. راه رفتن یک طرفه نیز در صورت عدم درمان موجب لنگیدن خواهد شد.
دررفتگی اکتسابی مفصل ران
- دررفتگی قدامی: ۸ درصد از انواع دررفتگی‌های مفصل ران را دررفتگی‌های قدامی تشکیل می‌دهند. دررفتگی قدامی می‌تواند منجر به آسیب دیدن اعصاب و شریانات جلوی ران بشود. پارگی سرخرگ جلوی ران می‌تواند باعث خونریزی شدید و هماتوم در جلوی مفصل ران شود. هماتوم شدید و فشار بر روی عصب ران می‌تواند منجر به احساس درد شدید در ناحیه‌ی لگن گردد.
- دررفتگی خلفی: نود درصد از دررفتگی‌ها را شامل شده و معمولاً باعث آسیب به عصب سیاتیک و درد شدید در ناحیه‌ی لگن می‌شود.
- دررفتگی مرکزی: دررفتگی مرکزی عارضه‌ای نادر است. این عارضه معمولاً با شکستگی استابولوم همراه بوده و نیاز به عمل جراحی دارد.
- دررفتگی‌های مکرر: باعث آسیب به رباط‌ها می‌شوند.
علائم دررفتگی مفصل لگن
- درد لگن: درد شدید و رام نشدنی لگن بلافاصله پس از وقوع آسیب احساس شده و با انجام فعالیت افزایش می‌یابد.
- عدم توانایی حرکت دادن پا: بیمار نمی‌تواند اندام پای آسیب‌دیده‌ی خود را حرکت دهد.
- بی‌حسی و مورمور شدن: پس از آسیب به سیاتیک و اعصاب دیگر، علائمی چون بی حس یا مورمور شدن اندام‌های مختلف دیده می‌شوند.
- ضعف عضلانی: آسیب عصبی به اعصاب حرکتی می‌تواند باعث فلج عضلات در پای آسیب‌دیده شود.
- صدا دادن مفصل لگن: در نوجوانان مبتلا به دررفتگی مادرزادی مفصل لگن، با جلو و عقب بردن پا صداهایی به گوش می‌رسند.
نشانه‌های دررفتگی مفصل ران
- پای آسیب‌دیده‌ی کوتاه: در بررسی اولیه، پای آسیب‌دیده کوتاه‌تر از پای دیگر به نظر می‌رسد.
- موقعیت پای دررفته: پای آسیب‌دیده کوتاه‌تر بوده و در پشت یا جلوی مفصل لگن قرارگرفته و یا به طور غیرعادی به داخل یا خارج چرخیده است.
- شکستگی استخوان ران: دررفتگی خلفی پا در ۹۰ درصد از موارد دیده می‌شود. دررفتگی خلفی ممکن است با شکستگی گردن استخوان ران و حفره‌ی استابولوم همراه باشد.
- آسیب به اعصاب حسی: دررفتگی قدامی مفصل لگن در ۲۰ درصد از موارد به چشم می‌خورد. دررفتگی قدامی مفصل لگن معمولاً با آسیب به اعصاب راه و در نتیجه بی‌حسی و سوزن سوزن شدن مفصل ران و زانو همراه است.
- آسیب به اعصاب حرکتی: آسیب به اعصاب ران باعث فلج عضلات می‌شود. عضلاتی که عصب حرکتی خود را از رشته‌های عصبی ران می‌گیرند، پس از آسیب دیدن این عصب فلج می‌شوند.
- عدم توانایی راه رفتن
تشخیص و بررسی دررفتگی مفصل ران
- عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس
- اسکن MRI
- سی تی اسکن
- اولتراسوند
درمان دررفتگی مفصل ران
درمان اولیه‌ی دررفتگی مفصل لگن که باعث درد در این ناحیه شده است.
داروهای مسکن برای کاهش درد مفصل لگن
- درد: به وسیله‌ی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و سلبرکس درمان می‌شود.
- داروهای مخدر: درد شدید لگن پس از دررفتگی مفصل ران ممکن است با کمک داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی به‌خوبی تسکین نیافته و استفاده از داروهای آنتی بیوتیک موردنیاز باشد.
جا انداختن دررفتگی مفصل ران - جا انداختن دستی تنها زمانی انجام می‌شود که در عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس و اسکن MRI، عدم وجود شکستگی در استخوان ران و استابولوم تایید شده باشد.
- معاینه‌ی عصبی پس جا انداختن بدون جراحی مفصل، زمانی انجام می‌شود که دررفتگی مفصل به وسیله‌ی عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس و اسکن MRI تایید شده باشد. دررفتگی مفصل لگن در ۲۰ درصد از موارد منجر به آسیب عصب سیاتیک می‌شود. در صورت سالم بوده عصب سیاتیک، جا انداختن مفصل لگن تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
- این تکنیک: بی‌خطرترین و آسان‌ترین روش جا انداختن مفصل ران دررفته بوده و تحت بیهوشی انجام می‌شود. در حالی که یک نفر لگن را گرفته و سعی می‌کند تا مفصل ران را خم کند، فرد دیگری پا را می‌کشد. سپس پا را به مفصل نزدیک کرده و آن را به سمت خارج می‌چرخانند تا موقعیت آناتومی آن به حالت طبیعی بازگردد.
درمان محافظه کارانه برای دررفتگی مفصل لگن
- استراحت
- رژیم غذایی مناسب
- تزریق وریدی مایعات(در صورت نیاز)
- مکمل‌های ویتامینی
