آرنج یک مفصل پیچیده است که از سه استخوان مختلف (استخوان بازو، زند زیرین و زند زبرین) به همراه مفاصل متناسب تشکیل شده است. توانایی انعطاف و حرکت خم و دراز شدن آرنج، همچنین چرخش ساعد، این مفصل را قادر می‌سازد تا نقش مهمی در فعالیت‌های روزمره ایفا کند. علاوه بر درد شدید در آرنج، گرفتگی ناشی از آرتروز آرنج می‌تواند بسیار محدود کننده باشد و انجام بسیاری از فعالیت‌های ساده را غیرممکن سازد.
کلینیک دکتر وریانی برای افراد مبتلا به آرتروز آرنج جدیدترین راهکارهای درمانی را ارائه می‌کند. او قبل از در نظر گرفتن عمل جراحی، روش‌های درمانی بدون جراحی را مورداستفاده قرار می‌دهد بااین‌حال در برخی از موارد درصورتی‌که با کمک روش‌های درمانی بدون جراحی نتوان علائم عارضه را مدیریت کرد، انجام عمل جراحی موردبررسی قرار خواهد گرفت.
علائم آرتروز آرنج
درد، گرفتگی و تورم آرنج
از جمله علائم اولیه‌ی آرتروز آرنج می‌توان به درد، گرفتگی و تورم در اطراف این مفصل اشاره کرد. بیمار متوجه می‌شود که خم و راست کردن آرنج روز به روز برای او دشوارتر شده و چرخاندن ساعد دست نیز دردناک می‌شود.
از علائم دیگر این عارضه می‌تواند به قفل شدن و گیرکردن آرنج در اثر وجود اجسام شناور درون مفصل اشاره کرد. در ابتدا بسیاری از بیماران به هنگام بلند کردن اجسام و یا داشتن تحرکات شدید احساس درد می‌کنند.
در مراحل پیشرفته‌تر بیماری ممکن است درد آرنج در شب و یا در روز به هنگام استراحت کردن افزایش یابد. در برخی از موارد ممکن است فرد در آرنج خود احساس ضعف و ناپایداری نیز داشته باشد.
علل و عوامل خطر آرتروز آرنج
آرتروز روماتوئید
آرتروز روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که در طی آن دستگاه ایمنی بدن به غشای سینوویال پوشاننده‌ی مفاصل حمله می‌کند. در طی این عارضه، استخوان‌ها و غضروف‌ها به‌صورت پیشرونده تخریب‌شده و باعث درد شدید، گرفتگی و بدشکلی مفصل می‌شوند.
استئوآرتریت
وظیفه‌ی غضروف سالم علاوه بر ضربه‌گیری، داشتن یک سطح صاف و لغزنده برای حرکت استخوان بر روی آن می‌باشد. با نازک شدن غضروف به مرور زمان، استخوان‌ها شروع به ساییده شدن بر روی یکدیگر کرده و در نتیجه خارهای استخوانی یا استئوفیت‌ها تشکیل می‌شوند. به‌علاوه، اجسام شناور درون مفصل می‌توانند باعث قفل شدن مفصل و افزایش سرعت تخریب مکانیکی شوند.
آرتروز پس از آسیب
یکی از نوع رایج آرتروز در آرنج، آرتروز ناشی از آسیب است. بیمارانی که قبلاً شکستگی یا دررفتگی آرنج داشته‌اند، ممکن است آسیب‌های غضروفی را تجربه کرده و در نتیجه تخریب پیشرونده مفصل را تجربه کنند. این شکستگی‌ها ممکن است در استخوان بازو، سر استخوان زند زبرین و یا انتهای استخوان زند زیرین (برآمدگی آرنج) رخ داده باشند. در موارد پیچیده‌تر، عموماً نقایص غضروفی و ناهنجاری‌های مفصل آرنج قابل مشاهده هستند. این موضوع باعث تسریع فرآیند تخریب مفصل می‌شود.
درمان آرتروز آرنج
درمان اولیه
تعدادی از روش‌های درمانی محافظه‌کارانه می‌توانند برای کاهش درد و حفظ سطح عملکرد آرنج مفید باشند.
گرما و یخ
گرما می‌تواند در شل کردن مفصل و آرام کردن عضلات دچار گرفتگی مفید باشد. از آنجایی‌که مفصل آرنج معمولاً به هنگام صبح دچار گرفتگی است، می‌توانید در اوایل صبح دوش بگیرید و یا از پدهای گرمایی استفاده کنید. یخ معمولاً در مواقع عود عارضه و برای کاهش تورم ایجادشده در انتهای روز و به‌خصوص پس از انجام فعالیت‌های شدید به کار می‌رود.
داروهای بدون نیاز به نسخه
استامینوفن و دیگر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌توانند برای کاهش درد مورداستفاده قرار بگیرند. مزیت این داروها در کاهش هم‌زمان درد و التهاب می‌باشد. در موارد عود شدید بیماری، استفاده‌ی منظم از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی به مدت ۵ تا ۷ روز می‌تواند مفید باشد. از جمله داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌توان به ایبوپروفن، ناپروکسن و انواع دیگر که به نسخه‌ی پزشک نیاز دارند اشاره کرد. این داروها باید همیشه به همراه غذا مصرف شوند. استفاده‌ی بلندمدت از این داروها با دوز بالا می‌تواند منجر به عوارض جانبی شدیدی مانند زخم‌های دستگاه گوارشی، خونریزی دستگاه گوارشی و آسیب به کلیه‌ها شود.
فرد مبتلا به آرتروز روماتوئید باید به‌منظور گرفتن اطلاعات بیشتر درزمینه‌ی داروهای اصلاح‌کننده‌ی بیماری ضد روماتیسمی (DMARDs) و داروهای اصلاح‌کننده‌ی پاسخ‌های زیستی (BRMs) مانند انبرل و رمیکید به روماتولوژیست خود مراجعه کند.
اسپلینت و بریس‌های طبی
انواع مختلفی از بریس‌های طبی برای آرنج با جنس نئوپرن ساخته شده‌اند که می‌توانند در کاهش تورم و حمایت بیشتر از آرنج مؤثر باشند. همچنین می‌توانید برای استفاده از اسپلینت آرنج به هنگام خوابیدن و یا انجام فعالیت، با پزشک خود مشورت کنید.
تزریق کورتیزون
در صورتی‌که استفاده از بریس‌های طبی، اصلاح فعالیت‌ها و مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی تأثیرگذار نبوده و درد ناشی از عارضه ناتوان‌کننده باشد، ممکن است پزشک شما تزریق کورتیزون را در نظر بگیرد. تزریق یک کورتیکواستروئید طولانی اثر به درون مفصل آرنج می‌تواند به مدت چند ماه علائم بیماری را کاهش دهد. با این‌حال این تسکین موقتی علائم باعث جلوگیری از پیشرفت آرتروز در مفصل نخواهد شد.
عمل جراحی برای درمان آرتروز آرنج
در صورتی‌که روش‌های درمانی محافظه‌کارانه تأثیرگذار نبوده و فرد از درد و ضعف شدید و ممتد رنج می‌برد، اعمال جراحی مختلفی وجود دارند که می‌توانند درد را کاهش داده و عملکرد مفصل را بهبود بخشند. می‌توانید در این زمینه با جراح خود مشورت کرده و یک روش جراحی مناسب با وضعیت خود را انتخاب کنید.
آرتروسکوپی آرنج
آرتروسکوپی می‌تواند در مراحل اولیه‌ی آرتروز روماتوئید و استئوآرتریت برای بهبود عملکرد مفصل و کاهش درد مورداستفاده قرار بگیرد. همانند آرتروسکوپی شانه و زانو، آرتروسکوپی آرنج نیز از طریق تعدادی (۳ تا ۴) بریدگی ۱ سانتی‌متری بر روی مفصل آرنج انجام می‌شود. از طریق این بریدگی‌های کوچک، جراح می‌تواند اجسام شناور درون مفصل را خارج کرده، غشای سینوویال ملتهب شده را برداشته، خارهای استخوانی را تراشیده و بافت‌های اسکار درون مفصل آرنج را از بین ببرد. آرتروسکوپی آرنج برای درمان گیر افتادگی مفصل در اثر وجود اجسام شناور درون آن نیز بسیار کارآمد است. آرتروسکوپی یک عمل جراحی کم تهاجمی است که به دلیل داشتن بریدگی‌های کوچک، مدت‌زمان بهبودی پس‌ازآن نیز کوتاه خواهد بود.
سینووکتومی و برداشتن خارهای استخوانی
در موارد ابتدایی‌تر استئوآرتریت و آرتروز روماتوئید، جراح می‌تواند مفصل را باز کرده و غشای سینوویال بیمار و ملتهب شده را به همراه خارهای استخوانی و استئوفیت‌ها از بین ببرد. معمولاً پس از انجام این عمل درد بیماران تا حد قابل‌توجهی کاهش پیداکرده و دامنه‌ی حرکتی آن‌ها بهبود پیدا می‌کند.
خشک‌کردن مفصل آرنج (فیوژن)
در طی این عمل، جراح غضروف‌های آسیب‌دیده را برداشته و استخوان‌ها را در مفصل موردنظر به یکدیگر جوش می‌دهد. این کار باعث افزایش ثبات و کاهش درد می‌شود. این روش در برخی از موارد برای افراد جوان مبتلا به آرتروز شدید آرنج که شغل آن‌ها ایجاب می‌کند تا فعالیت زیادی داشته باشند تنها گزینه‌ی ممکن می‌باشد. پس از انجام این عمل، شما توانایی خم و راست کردن آرنج خود را ازدست‌داده و باید آن را با حرکت دادن شانه‌ی خود جبران کنید.
آرتروپلاستی آرنج (تعویض مفصل)
آرتروپلاستی یا تعویض مفصل آرنج عبارت است از برداشتن غضروف‌های آسیب‌دیده از درون مفصل آسیب‌دیده و جایگزین کردن مفصل مصنوعی. مفصل مصنوعی نوعی پروتز فلزی است که با سیمان مخصوص درون استخوان‌های بازو و زند زیرین محکم شده و دارای یک یاتاقان پلاستیکی می‌باشد. عمل تعویض مفصل آرنج معمولاً برای افرادی که فعالیت زیادی نداشته و بالای ۷۰ سال سن دارند و یا کسانی که به آرتروز روماتوئید پیشرفته مبتلا شده باشند انجام می‌شود.
بهبودی پس از انجام عمل جراحی
پس از انجام هر سه عمل جراحی ذکرشده، دست شما تا انگشت شست به مدت ۶ هفته درون اسپلینت یا بریس طبی قرار می‌گیرد. پس از گذشت ۶ هفته بدون تحرک، یک درمانگر بر روی انعطاف‌پذیری و دامنه‌ی حرکتی شست شما کار می‌کند. پس از گذشت سه ماه، بیشتر بیماران درد کمی را تحمل کرده و یا درد آن‌ها کاملاً از بین می‌رود. تمرینات تقویتی در این زمان شروع می‌شوند، هم در جلسات درمانی و هم در برنامه‌ی ورزشی خانگی. اکثر بیماران پس از ۶ ماه قدرت طبیعی خود را بازیافته و به سطح فعالیت عادی خود بازمی‌گردند.
